Reykjanes þakið lúpínu eftir 20 ár

Alaskalúpína var flutt til landsins til að hjálpa til við endurheimt örfoka lands, eins og t.d. á söndum suður með sjó eða við Heklu. Hún reyndist ágæt til síns brúks, en í ljós kom að hún nemur einnig gróið land, eins sjá má í nágrenni Reykjavíkur. Nærtæk dæmi eru Esjuhlíðar, Keldnaholt og Rauðhólar, sem hljóta að verða umskírðir í Bláhóla bráðum.

Þorvaldur Örn Árnason skrifar um þetta í Fréttablaði dagsins (5. ÁGÚST 2015).

Séð út um bílrúðu – og fram í tímann

Reykjanesbrautin er fordyri Íslands. Flestir sem koma til landsins njóta útsýnis þaðan. Hraunið með mosa, fléttum, lyngi, kjarri og margs konar blómum og grösum er undurfagurt og sérstakt á heimsvísu. Síbreytilegt eftir árstíðum og hvort það er bleyta eða þurrkur. Við sem keyrum Reykjanesbrautina nær daglega verðum seint leið á að horfa út um bílrúðurnar.

Eftir tvo áratugi gefur þarna fátt annað að líta en eina jurt – að vísu fallega – en hún mun afmá þessa sérstöku ásýnd að mestu, skyggja á þann gróður sem fyrir er og fela að mestu mishæðir í hrauninu.

Eftir 20 ár verður leitun að vegspotta á Suðvesturlandi þar sem alaskalúpína blasir ekki við. Reynið að ímynda ykkur það! Lúpínan er öflug uppgræðslujurt og gullfalleg – en allt er best í hófi. Einhæfni er leiðigjörn og niðurdrepandi. Viljum við gefa börnum okkar og barnabörnum þetta í arf?

Með greininni eru tvær myndir, sem ég með bessaleyfi endurbirti hér.

 

 

 Þorvaldur lýsir myndunum svona:

Báðar myndirnar eru teknar af Reykjanesbraut um miðjan júlí sl. Önnur er tekin skammt utan við Vatnsleysustrandarvegamót þar sem enn gefur að líta form og liti hraunsins og Keili í baksýn. Hin myndin er tekin nokkrum kílómetrum utar þar sem lúpínan er að þétta sig að vegkantinum og úr þessu er lítil áhrif hægt að hafa þar á. Fyrir um áratug síðan voru þarna nokkrir stakir lúpínutoppar sem fáir tóku eftir. Slíka toppa er nú að finna víða við brautina – m.a. í grófinni milli akreinanna – sem munu mynda álíka breiðu meðfram mestallri brautinni á svo sem einum áratug nema eitthvað verði gert til að stemma þar stigu við. Sama þróun er í gangi við flesta þjóðvegi á Reykjanesskaga og í nágrenni Reykjavíkur og víðar um landið.

Á ferðum mínum um landið undanfarin 9 ár, hef ég færst nær niðurstöðu Þorvaldar. Það er of sterklega orðað að segja að Reykjanes verði þakið lúpínu eftir 20 ár, en svæðið mun taka róttækum breytingum ef ekkert verður að gert. Hefðbundin íslensk flóra eins og mosalyngið á Reykjanesskaga á sér ekki viðurreisnar von gegn lúpínunni.

Það er okkar að ákveða hvort eða hvernig við stemmum stigu við henni.

Athugasemdir

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 5.8.2015 kl. 11:22]

Lúpínan er stærsta umhverfisslys sem hent hefur Ísland. Raunar jaðrar innflutningur hennar, að mínu mati, við hryðjuverk gagnvart Íslenskri náttúru.

[Ómar Ragnarsson, 5.8.2015 kl. 14:14]

Hugsunin á bak við lúpínusáninguna var í upphafi barnslega einlæg og góð: Að græða upp örfoka land með öflugri erlendri jurt, sem ekki ryddi í burtu innlendum gróðri heldur byggi til nýtt gróðlendi og hörfaði síðan fyrir innlendum jurtum. 

En nú sést víða að þetta er ekki svona einfalt og að víða hefði verið betra að friða land fyrir beit og lofa íslenskum tegundum að njóta sín eins og til dæmis á Skeiðarársandi.

Lúpínuræktin hefur hjá sumum orðið að einskonar altækum trúarbrðgðum líkt og ræktun barrtrjáa virðist vera hjá sumum.

Sem dæmi um það má nefna, að í gígnum í Sandey á Þingvallavatni, sem vegna einstæðrar stöðu sinnar ætti að vera alfriðaður, vex nú upp skógur af barrtrjám!

[Arnar Pálsson, 6.8.2015 kl. 09:38]

Takk fyrir innleggin Axel og Ómar.

Lúpínan er sannarlega alvarleg ógn, en fleiri ágengar plöntur eru líka að hreiðra um sig. Kerfill og þistill eru nærtæk dæmi. Í Álafosskvosinn og nærliggjandi skógi er þistillinn ansi víðfemur og Kerfillinn í Esjuhlíðum hefur ekkert gagn sem landgræðslujurt.

Miðað við hvernig lúpínan dreifir sér, með vegkönntum og árfarvegum þá er ansi líklegt að stríðið sé í raun tapa. Henni verður ekki haldið í skefjum. En það kann að vera að hægt sé að halda einhverjum svæðum hreinum, jafnvel með beit sauðfjár.

Ekki vissi ég af barrtrjánum í Sandey, ég tek undir að hann ætti að vera friðaður.