Leita í fréttum mbl.is

Forngarðarnir miklu, byggðamynstur í nýju landi

Árni Einarsson dýravistfræðingur, forstöðumaður Náttúrurannsóknastöðvarinnar við Mývatn og gestaprófessor við Líf- og umhverfisvísindadeild HÍ flytur erindi Líffræðistofu.

Fyrirlesturinn nefnist "forngarðarnir miklu, byggðamynstur í nýju landi".

Föstudaginn, 17. mars 2017 - 12:30 í stofu 131 í Öskju.

Í Þingeyjarsýslum finnast um 700 km af eldfornum girðingum, langflestar byggðar úr torfi. Garðlögin eru frá fyrri hluta Þjóðveldisaldar, um 950–1100. Girðingarnar voru samhangandi allt frá Mývatni og út á Tjörnes. Þær girtu byggðina af og hólfuðu hana niður og gefa fágæta mynd af byggðinni við upphafið á miklu breytingaskeiði Íslandssögunnar. Útbreiðsla og þéttleiki bæja var mun meiri á þessum tíma en síðar varð.  Girðingarnar voru þá, eins og nú til að hefta för búfjár, en túlkun kerfisins sem þær mynda er vandkvæðum bundin því að engar heildstæðar kenningar eru til um girðingamynstur. Talsvert gagn má þó hafa af kenningum atferlisvistfræðinnar um helgun landsvæða, því að girðingar hafa tilhneigingu til að fylgja landamerkjum. Landamerkjum verður best lýst með stoð í vistfræðirannsóknum á landnámi þar sem samkeppni ríkir um jarðnæði og landnemar leitast við að eyða sem minnstum tíma í að verjast ágangi. Byggðamynstur sem skapast við slíkar aðstæður er bæði fyrirsjáanlegt og reglulegt og fer mest eftir landslagi. Auk merkjagarða voru garðar hlaðnir til að hólfa niður bústofna og vernda slægjulönd.

Fornveggirnir miklu - Árni Einarsson myndaðiÁrni Einarsson er dýravistfræðingur, forstöðumaður Náttúrurannsóknastöðvarinnar við Mývatn og gestaprófessor við Líf- og umhverfisvísindadeild HÍ. Hann lauk doktorsprófi frá Aberdeenháskóla, Skotlandi 1975, sem byggðist á rannsóknum á árlegu landnámi fugla á varpstöðvum.  Árni hefur unnið að ýmsum rannsóknum á vistfræði Mývatns. Einnig hefur hann stundað rannsóknir á sviði fornvistfræði og tengdum greinum, m.a. á fornaldargarðlögum og öðrum minjum í Þingeyjarsýslum og túlkun fornrita.

Dagskrá fyrirlestra líffræðistofu vorið 2017.

Aðgangur er ókeypis og eru allir velkomnir.

Bloggpóstur þessi er endurprentun á tilkynningu um erindið, ágripið skrifaði Árni Einarsson.


« Síðasta færsla | Næsta færsla »

Athugasemdir

1 Smámynd: Ómar Ragnarsson

Ég gerði um þetta frétt og Kastljósinnslag um síðustu aldamót og sýndi loftmyndir af hluta garðanna.

Meðal ályktana af gerð þeirra var þetta:

Það ríkti gott veðurfar og góðæri í hinu nýja landi.

Þetta var auðveldara í framkvæmd meða þrælahald viðgekkst enn.  

Ómar Ragnarsson, 16.3.2017 kl. 01:07

2 Smámynd: Arnar Pálsson

Sæll Ómar

Mjög forvitnilegt, það væri gaman að sjá þær myndir.

Greinilegt er að þið Árni hafið báðir kannað veggina í langan tíma.

Kortlagning hans byggðist að miklu leyti á loftmyndum, en líka í seinni tíð flýgildum.

Arnar Pálsson, 18.3.2017 kl. 14:52

Bæta við athugasemd

Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband