8.3.2016 | 11:19
Fiskstofnar Veiðivatna á Landmannaafrétti
Magnús Jóhannsson sérfræðingur við Veiðimálastofnun mun flytja föstudagserindi líffræðistofu þessa vikuna (11. mars kl. 12:30 í stofu 131 í Öskju, náttúrufræðihúsi HÍ).
Erindið nefnist Fiskstofnar Veiðivatna á Landmannaafrétti
Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson eru höfundar rannsóknarinnar.
Veiðivötn eru vatnaklasi norðan Tungnaár á Landmannaafrétti. Vötnin eru á vatnsríku, eldvirku og frjósömu lindarsvæði. Tvær fisktegundir, urriði (Salmo trutta) og hornsíli (Gasterosteus aculeatus), eru í vötnunum frá náttúrunnar hendi. Bleikja (Salvelinus alpinus), komst þangað af sjálfsdáðum upp úr 1970 eftir sleppingar í nálæg vötn. Vötnin hafa lengi verið nytjuð með blandaðri stanga- og netaveiði. Árið 1985 hóf Veiðimálastofnun árlegar vöktunarrannsóknir á fiskstofnum vatnanna. Markmið rannsóknanna er að vakta fiskstofna svæðisins, með árlegu mati á ástandi urriðastofna og landnámi bleikju. Fiskar í Veiðivötnum búa við harðbýl náttúrufarsleg skilyrði, vetur eru kaldir og sumur stutt. Óvíða eru góð hrygningarbúsvæði fyrir urriða þar sem er möl og vatnsrennsli. Urriðar í Veiðivötnum eru síðkynþroska, verða flestir kynþroska við 7 til 9 ára aldur, þá um 45 cm langir og um 1,31,5 kg að þyngd. Vaxtarhraði og kynþroskastærð er að hluta erfðabundnir eiginleikar, en góður vöxtur urriðanna er líklega vegna ríkulegs fæðuframboðs. Fæða urriðanna í Veiðivötnum er aðallega smádýr sem tekin eru af botni. Vatnabobbi (Lymnaea peregra) er lang algengasta fæðan en skötuormur (Lepidurus arcticus) er einnig mikilvæg fæða sem og hornsíli og lirfur rykmýs og vorflugna. Bleikju fer fjölgandi í mörgum þeim vötnum sem hún hefur borist í. Í þessum vötnum hefur urriðastofninn hopað. Miklar sveiflur koma fram í afla urriða en veiði á flatareiningu er svipuð og í frjósömum láglendisvötnum hérlendis.
Myndina tók Magnús 14. ágúst 2014, sést yfir Litla- og Stóra-Fossvatn.
Dagskrá föstudagsfyrirlestra líffræðistofu HÍ vorið 2016.
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 11:23 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
4.3.2016 | 09:06
Klónar í Háskóla Íslands
Fjöldaframleiddir hermenn, allir eins, allir fullvopnaðir, allir jafn hættulegir, allir blaðlýs.
Margar lífverur fjölga sér með klónvexti, þar á meðal blaðlýs. Það er ástæðan fyrir því að á einni plöntu getur á nokkrum vikum orðið sprenging í fjölda lúsa. Nóg er að ein frjóvguð kvennlús lendi á plöntunni, hún getur dælt út ungviði - sem síðan aftur framleiðir fleiri blaðlýs, uns plöntuskömmin er mergsogin (eða ætti maður að segja plöntu-safa-sogin). Blaðlýs geta síðan skipt yfir í kynæxlun við aðrar aðstæður, svona eins og önnur dýr.
Bakteríur hins vegar fjölga sér alltaf með klónvexti, kynlausri æxlun þar sem ein fruma skiptir sér í tvær dótturfrumur. Bakteríur er ekki að vesenast með kynæxlun eins og plönturnar, sveppirnir og dýrin.
Á morgun, laugardaginn 5. mars verður Háskóladagurinn. Þá gefst landsmönnum og sérstaklega framhaldskólanemum að heimsækja Háskóla landsins. Kennarar og nemendur í líffræði, sameindalíffræði og lífefnafræði munu kynna nám í þessum greinum í Öskju, náttúrufræðahúsi HÍ. Það er opið frá 12 til 16, allir velkomnir.
Háskóladagur: Klónar, DNA, dýr og frumur í Öskju 5. mars
Myndin hér að ofan er af erfðabreyttum bakteríum, sem framleiða tvær eða eina gerða af litarefni. Bakteríur voru settar í miðju gulu skífunnar og þær uxu síðan til að mynda allan hringinn. Bakteríur sem framleiða bæði litarefnin eru gular (rautt + grænt = gult), en síðan fóru ákveðnar bakteríur að missa annað litarefnið. Á sama tíma héldur þær áfram að skipta sér og þá urðu til klónar fruma sem eru bara grænar eða bara rauðar.
3.3.2016 | 11:17
Háskóladagur: Klónar, DNA, dýr og frumur í Öskju 5. mars
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 16:23 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (1)
Nýjustu færslur
- Eru virkilega til hættuleg afbrigði veirunnar sem veldur COVI...
- Grunnrannsóknir eina aðferðin til að skapa nýja þekkingu og e...
- Lífvísindasetur skorar á stjórnvöld að efla hlut Rannsóknasjó...
- Eru bleikjuafbrigði í Þingvallavatni að þróast í nýjar tegundir?
- Hröð þróun við rætur himnaríkis
- Leyndardómur Rauðahafsins
- Loftslagsbreytingar og leiðtogar: Ferðasaga frá Suðurskautsla...
- Genatjáning í snemmþroskun og erfðabreytileiki bleikjuafbrig...
- Fjöldi og dreifing dílaskarfa á Íslandi
- Staða þekkingar á fiskeldi í sjó