Hnattræn umhverfismál

Hvaða áhrif hafa hnattrænar loftslagsbreytingar á lífverur, vistkerfi og samfélög?

 

Þessi spurning verður rædd á afmælishátíð Líf- og umhverfisvísindastofnunar HÍ í tilefni af Degi íslenskrar náttúru. Fyrst verður fjallað um áhrif loftslagsbreytinga á samfélagið. Sérstaklega verður rætt um tíðari heimsóknir skemmtiferðaskipa til strandsvæða eins og Íslands, og samfélagsleg og hagræn áhrif sem stafa af slíkri ferðamennsku. Einnig verður fjallað um afleiðingar umhverfisbreytinga á lífríki norðurslóða á síðustu áratugum, og sagt frá rannsókn sem reynir að meta væntaleg áhrif hlýnunar í náinni framtíð. Að endingu verður kafað í fortíðina, til að reyna að skilja hvernig t.d. sveiflur í hitastigi samhliða ísöldum og hlýskeiðum hafa mótað sögu og útbreiðslu lífvera á norðurslóð.

Fyrir ári var Dagur íslenskrar náttúru haldinn hátíðlegur í fyrsta sinn, á afmælisdegi Ómars Ragnarsonar 16. september. Þá var Líf- og umhverfisvísindastofnun HÍ stofnuð og nú heldur hún upp á eins árs afmæli sitt með hátíð föstudaginn 14. September 2012 (14:00 til 16:00). Hilmar B. Janusson forseti Verkfræði og náttúrufræðisviðs HÍ mun opna fundinn. Þrír sérfræðingar stofnunarinnar fjalla um hnattræn umhverfismál hver frá ólíku horni.

Anna Karlsdóttir lektor í land- og ferðamálafræði fjallar um rannsóknir á samfélagslegum og hagrænum áhrifum loftslagsbreytinga á norðurslóðum. Samfara hlýnun aukast möguleikar á umferð skemmtiferðaskipa um norðurslóðir, sem eru bersýnileg í tíðari heimsóknum slíkra skipa í íslenskar hafnir. Anna fjallar bæði um samfélagsleg og efnahagsleg áhrif fleiri heimsókna skemmtiferðaskipa á strandsvæði eins og Ísland.

Ingibjörg S. Jónsdóttir prófessor í vistfræði skýrir frá stórri alþjóðlegri rannsókn á áhrifum hlýnunar á vistkerfi norðursins. Í rannsókninni var líkt eftir loftslagsbreytingum á túndrusvæðum víða um heim. Notast er við sérstök opin harðplastsskýli og hitastig þar hækkað um eina til þrjár gráður að jafnaði sem er svipað og flestar spár um hlýnun jarðar gera ráð fyrir. Niðurstöðurnar, frá 61 túndrusvæðum víða um heim, benda til að ólík gróðurlendi túndru bregðist misjafnlega við hlýnandi loftslagi. En á viðkvæmum túndrusvæðum geta samanlögð áhrif hækkandi hita á gróður til langtíma orðið mun meiri en talið hefur verið hingað til.

Snæbjörn Pálsson dósent í stofnalíffræði kynnir rannsóknir á uppruna, sögu og útbreiðslu nokkurra dýrategunda á norðurslóð. Hann hefur t.d. beitt aðferðum erfðafræði og þróunarfræði til að kanna uppruna einstakrar ferskvatns-marflóar sem finnst eingöngu á Íslandi. Niðurstöðurnar sýna að tegundin lifði hér af undir jökli á kuldaskeiðum síðustu ísaldar. Líklegast er að tegundin hafi borist hingað þegar Ísland var enn tengt Grænlandi með landbrú.

Nánari dagskrá og upplýsingar:

Vefsíða Líf- og umhverfisvísindastofnunar HÍ: luvs.hi.is.

Ítarefni:

Frétt um rannsókn Ingibjargar Svölu Jónsdóttur og félaga.

Gróðurbreytingar á túndru í kjölfar hlýnunar

Frétt um rannsókn Snæbjarnar Pálssonar og félaga.

Rannsókn HÍ sýnir að íslensk marfló lifði ísöldina af