Arfleifð Darwins: í útvarpinu

Í gær (5 október 2010) var haldið upp á útgáfu bókarinnar Arfleifð Darwins, þróunarfræði, náttúra og menning. Hátíðin var vel sótt og tókst ljómandi vel á flesta kanta, það vantaði reyndar meiri ost. (En hvenær er svo sem til nóg af osti, eins og Wallace félagi Gromits segir. Það er annar sálmur.) Af þessu tilefni var fjallað um bókina í Samfélaginu í nærmynd. Þar ræðir Leifur Hauksson við Hafdísi Hönnu Ægisdóttur, um bókina og rannsóknir hennar á plöntum á eyjum. Hún fjallaði einmitt um lífríki á eyjum í kafla sínum í bókinni. Hún segir meðal annars frá ferðalagi Darwins:

Árið 1831 fékk Charles Robert Darwin, þá 22 ára gamall, boð um að taka þátt í nokkurra ára könnunarleiðangri á skipi hans hátignar, H.M.S. Beagle. Aðdragandinn var sá að í Cambridge, þar sem Darwin hafði stund - að guðfræðinám, kynntist hann grasafræðingnum John Henslow (1796– 1861) sem kveikti hjá Darwin ástríðu fyrir náttúrunni. Henslow leist vel á þennan unga stúdent og mælti með honum við skipherrann Robert Fitzroy (1805–1865) sem þá leitaði manns sem gæti verið honum félagi á þeirri löngu siglingu sem fram undan var. Vegna stéttaskiptingar þótti ekki við hæfi að skipherrar blönduðu geði við aðra skipverja og hafði þessi einangrun þeirra á skipum breska flotans áður valdið sárum einmanaleika, sturlun og jafnvel sjálfsvígum. Þar sem Darwin þótti af nógu góðum ættum til að fitzroy skipherra gæti átt við hann samskipti, var hann ráðinn til að veita skipherranum félagsskap í leiðangrinum og sinna jafnframt athugunum á náttúrufari. Skipið sigldi um heimsins höf í um fimm ár (1831–1836) og nýtti Darwin tímann vel, safnaði sýnum, fræddist um lífríki og jarðfræði og uppgötvaði undur veraldarinnar. Þann 15. september 1835 kom leiðangurinn til Galapagoseyja...

Miðvikudaginn 6. október var Guðmundur Ingi Markússon í viðtali í Víðsjá. Hér verður settur inn tengill á þáttinn þegar hann verður kominn á vef RÚV. Guðmundur segir í grein sinni:

Orðatiltækið „hinir hæfustu lifa af“ (survival of the fittest) er ekki ættað frá Darwin heldur Herbert Spencer (1820–1903), hinum eiginlega upphafsmanni félagslegs „darwinisma“. Spencer leit svo á að þróun væri almennt lögmál sem stuðlaði að því að einföld fyrirbæri yrðu flóknari, sérhæfðari og betur samhæfð – þróun var m.ö.o. framþróun (progress) og sem almennt lögmál átti það jafnt við um tilurð sólkerfa, lífvera og samfélaga. Hvað framþróun samfélaga varðaði einkenndist hún af því að
frumstæðari og einfaldari samfélagsgerð vék fyrir flókinni verkaskiptingu og iðnvæðingu. samkvæmt Spencer stuðlaði lífsbaráttan að því að hinir hæfustu lifðu af sem síðan leiddi til betra samfélags. Hvað samfélagsmál varðaði talaði Spencer fyrir harðri einstaklingshyggju og gegn hvers kyns ríkisafskiptum og félagslegum umbótum. eina færa leiðin til þess að bæta samfélagið var að leyfa þróunarferlinu að hafa sinn gang og láta þá veiku víkja fyrir hinum sterkari. Með því að skerpa á lífsbaráttunni mætti ýta enn frekar undir framfarir. áhrifa Spencers gætti víða – í stjórnmálum,
menntamálum og viðskiptalífinu, en einkum áttu sjónarmið hans hljómgrunn í Bandaríkjunum, enda gáfu þau lausbeisluðum kapítalisma „náttúrulegt“ yfirbragð.

Leiðrétting: í fyrri útgáfu var sagt að viðtalið við Guðmund væri 5 okt. Einnig var bætt inn tengli á upptöku af þættinum á vef RUV. Takk Villi fyrir ábendinguna.

Arfleifð Darwins: útgáfupartí í dag 5 október 2010

Arfleifð Darwins er víðtækasta lögmál líffræðinnar. Þróunarkenningin er grundvöllur að skilningi á flestum líffræðilegum fyrirbærum, jafnt atferli spóans sem banvænnar stökkbreytingar í erfðamengi mannsins. Hugmynd Darwins og Wallace um náttúrulegt val útskýrir hvers vegna lífverur eru aðlagaðar að umhverfi sínu, og hvernig eiginleikar geta horfið þegar tegund skiptir um umhverfi.

Hið íslenska bókmenntafélag gefur út bókina Arfleifð Darwins, sem við höfum kynnt með pistlum á þessari síðu. Valdir kaflar úr bókinni eru aðgengilegir á darwin.hi.is og Facebook síða helguð bókinni hefur verið sett í loftið. 

Útgáfuhátíðin verður í dag (5 október 2010) í Öskju, náttúrufræðihúsi Háskóla Íslands (frá 16:30 til 18:00). Um verður að ræða stutta kynningu, tvö 10 mínútna erindi og síðan léttar veitingar.

16:30 Kynning á bókinni Arfleifð Darwins

16:40 – 16:50 Þáttur plöntukynbóta í fæðuöryggi heimsins - Áslaug Helgadóttir, prófessor við Landbúnaðarháskóla Íslands

16:50 – 17:00 Hvunndagshetjan Darwin Guðmundur Guðmundsson, forstöðumaður Safna- og flokkunarfræðideildar Náttúrufræðistofnunar Íslands

17:00 – 18:00 Léttar veitingar - bókin verður til sýnis og til sölu.

Útgáfuhátíðin er öllum opin. Fyrirlestrarnir tveir verða fluttir af valinkunnum vísindamönnum, sem bæði eru þekkt fyrir að skemmtilega og lifandi framsögu.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• ad_tilkynning.pdf
• ad_utgafuhatid.pdf