Faðir aðferðar til að lesa DNA

Erfðaefnið byggist upp á tveimur þráðum, sem hanga saman með svokölluðum basapörum. Basarnir eru fjórir, almennt kallaðir A, C, G og T, og það er röð þeirra sem ákvarðar röð amínósýra í prótínum, og fleiri atriði eins og hvar er kveikt og slökkt á genum (þetta er töluvert einfölduð útgáfa).

Lögmál erfðafræðinnar voru flest afhjúpuð snemma á síðustu öld, en bygging erfðaefnisins árið 1953 af Watson og Crick. Ein af ráðgátunum sem þá blasti við, var hvernig væri hægt að lesa DNA strenginn? Þetta vandamál er dæmigert fyrir grunnvísindi, á ystu brún þekkingarleitarinnar. Þetta var sérhæfð spurning án augljós hagnýtingarmöguleika. Þrautina leystu Maxam og Gilbert og Fred Sanger og félagar hans.

DNA er á þessu formi.

GCTCTACTTACCTGCAATTGTGGCCATAACTCGCACTGCTCTCGTTTTTAAGATCCGTTT
GTTTGTGTTTGTTTGTCCGCGATGGCATTCACGTTTTTACGAGCTCGTTCCTTCGGGTCC
AACCATGTCCAAAATTATGCCAGTTTGTTTTGTCTCTGGCAATTATTGGAAATTTCATTG
GGTCGATTGGGTCGCTGTCTTCCTTGCTCTTCCCTTGAGAAAAGTGAATAGGTTGTGCCA
TAAAAATCGCTGCTCCTGAAGA

En það þarf góða aðferð til að rekja sig eftir DNA þræði og lesa hann. Sanger beitti bæði lífefnafræðilegum og sameindaerfðafræðilegum aðferðum til að leysa vandamálið.

Hann var einstakur vísindamaður, og fékk tvö nóbelsverðlaun í efnafræði. Fyrst fyrir rannsóknir á insúlíni og síðan fyrir raðgreiningu á DNA. Það er hins vegar ónákvæmt að segja að hann hafi verið faðir erfðafræðinnar. Hann má kannski kalla faðir aðferðar til að lesa DNA.

Þeir sem hafa áhuga á lífshlaupi hans er bent á fyrirtaks minningargrein í The Guardian.

Pearce Wright Frederick Sanger obituary Nobel prizewinning biochemist whose pioneering work on insulin and DNA transformed the field of genetics The Guardian, 20. nóvember 2013.

„Faðir erfðafræðinnar“ látinn