Bannað að ráða kennara til að kenna fiskitengd fræði við Háskóla Íslands

Námsframboð í Háskóla Íslands ræðst að miklu leyti af því hvaða kennara deildir og námsbrautir fá að ráða. Ef ekki fæst leyfi til að ráða nýja kennara með sérþekkingu á tilteknu sviði, þá verður erfiðara að kenna þau fög. Stundum er þetta leyst með stundakennurum, en það er skammtímalausn og léleg. Ekki af því að stundakennarar standa sig illa, heldur vegna þess að tímabundinni ráðningu fylgir öryggisleysi sem kemur í veg fyrir að fólk þrói námskeið eða kennsluefni með langtímamarkmið í huga.

 

Fyrir stuttu hélt Freydís Vigfúsdóttir líffræðingur erindi um alþjóðasamvinnu á krossgötum. Rúv fjallaði um málið og hafði eftir Freydísi:

 

Þar sem við buðum allt að fjórðungi námsins í sjávartengdum fræðum og á níunda áratugnum þá buðum við upp á sérstaka braut í fiskifræði og tengdum greinum. Nemendur gátu tekið allt að helmingi af sínu námi í sjávartengdum fræðum.  Í dag er staðan sú að við bjóðum aðeins upp á eitt námskeið og það er innan við 4% af námi líffræðinga í dag er í sjávarlíffræði, fiskifræði eða skyldum greinum.

Mun fleiri námskeið á þessu sviði voru kennd fyrir 25 árum þegar ég var í námi.

Freydís sagði einnig skilaboðin þurfi að ná til iðnaðarins og yfirvalda, og að vísindasamfélagið og háskólar þurfi líka að átta sig á stöðunni.

Vegna þess að við höfum öll tækifæri í höndunum. Við höfum þekkingu og innfrastrúktúrinn til þess að halda uppi flottu námi og gætum jafnvel boðið upp á nám á þessu sviði á alþjóðavísu.
 
En vísindasamfélagið,  við þurfum líka að bregðast við og við þurfum svo sannarlega fólk í vistfræði, umhverfisfræði og sjávartengdum fræðum til þessa að hjálpa okkur að taka réttmætar ákvarðanir byggðar á gögnum í okkar auðlindastýringu í framtíðinni.

Námskeiðum í fiskitengdum fræðum fækkar Rúv 19. apríl 2018.

Ástæðurnar fyrir vandanum eru margþættar. Ein sú mikilvægasta er að námsbraut í líffræði hefur verið í fjárhagslegri gíslingu húsnæðislíkans HÍ. Fyrir nokkrum árum var ákveðið að rukka námsbrautir beint fyrir aðgang að húsnæði, stofur fyrir fyrirlestra og líka sérhæfðar verkkennslustofur. Þetta líkan var mjög umdeilt strax í upphafi, þar sem augljóst var að deildir sem þurfa sérhæfðar stofur en sem stóðu annars fjárhagslega vel myndu rúlla upp tugmilljón króna mínus. Það var raunin. Námsbraut í líffræði heldur úti 4 sérhæfðum verkkennslustofum, fyrir grasafræði, dýrafræði, örverufræði og sameindalíffræði, og borgar fullt gjald fyrir þær alla daga ársins. Mínusinn á námsbrautinni eru tugir milljona. Yfirvöld HÍ gáfu í skyn að stuðlarnir í húsnæðislíkaninu yrðu endurskoðaðir til að leiðrétta misræmið, en ekkert hefur orðið um efndir. Staðan er nú sú að í hvert skipti sem líffræðin biður um að fá að auglýsa stöðu kennara, í stað þeirra 5-7 sem farnir eru á eftirlaun eða verða sjötugir innan 3 ára, þá segir yfirstjórn HÍ NEI. Og bendir á mínusinn í bókhaldinu. Sem húsnæðislíkan HÍ bjó til. Aðrar deildir skólans og yfirstjórn HÍ hafa fengið að ráða nýja kennara og starfsmenn á undanförnum árum, þannig að einhver peningur er til staðar í skólanum. Ábyrgðin á því að námsbraut í líffræði getur ekki endurnýjað kennaraliðið er á herðum rektors og yfirstjórnar skólans.

Ytri aðstæður hafa ekki hjálpað, þá sérstaklega sveltistefna síðustu tveggja ríkisstjórna. Stjórn Katrínar Jakobsdóttur hefur gefið til kynna að vikið verði frá þeirri stefnu. Frábært væri ef orð Freydísar nái til stjórnvalda og þau átti sig á mikilvægi þess að halda við námi í líffræði þannig að byggja megi upp öflugara nám í fiskitengdum fræðum við Háskóla Íslands.

Athugasemdir

[Jón Þórhallsson, 27.4.2018 kl. 10:03]

Er ekki Háskólinn á Akureyri farinn að sérhæfa sig í sjávarútvegsfræðum?

Er nokkur ástæða til að dreifa kröftunum?

https://www.unak.is/is/namid/namsframbod/grunnnam/sjavarutvegsfraedi

[Arnar Pálsson, 27.4.2018 kl. 11:36]

Fiskifræði og sjávarútvegsfræði skarast en eru ekki sami hluturinn. Og sérþekking kennaranna er mjög ólík.

Lengi vel rákum við námslínu í fiski og sjávarlíffræði með Hólum í Hjaltadal, sem nýtti sérfræðiþekkingu á báðum stöðum.

Punkturinn var að það vantar meiri krafta í málaflokkinn.

Ég tel skynsamlegast að byggja upp öflugt nám i fiski og sjávarlíffræði við HÍ, með samstarfi við Hafrannsóknarstofun og sjávarútveginn.