Darwinsk fiskveiðistjórnun

Í uppruna tegundanna fjallar Charles Darwin mikið um breytileika milli mismunandi dúfnaafbrigða og milli ólíkra hundakynja. Hann gerði þetta til að leggja áherslu á mátt kynbóta, það að ræktendur veldu úr breytilegum stofni þau afbrigði sem þeim hugnaðist, eða sem gáfu mestar afurðir. Þannig ræktuðu bændur fyrir betra korni, og dúfnabóndar stunduðu kynbótaval (artificial selection) og náðu fram sérstökum dúfnaafbrigðum. Darwin notaði fjölbreytileika dúfna sem dæmi um mátt valkraftsins, og færði síðan rök fyrir því að náttúrulegt val gæti á sama hátt mótað alla eiginleika lífvera og þannig búið til aðlaganir.

Snemma á síðustu öld kom einnig fram sú hugmynd að veiðar mannsins í náttúrunni gætu einnig flokkast sem valkraftur. Bein tilvitnun í Cloudsley Rutter 1902.

'A large fish is worth more on the markets than a small fish; but so are large cattle worth more on the market than small cattle, yet a stock-raiser would never think of selling his fine cattle and keeping only the runts to breed from. (…) The salmon will certainly deteriorate in size if the medium and larger sizes are taken for the markets and only the smaller with a few of the medium allowed to breed'

Ef við veiðum alla stóru fiskana, þá verða bara litlir fiskar eftir. Litlir fiskar eru líklegri til að geta af sér litla fiska en stóra...þar af leiðir, í fyllingu tímans búumst við því að meðalstærð fiskanna minnki.

Rannsóknir á þróun fiskistofna vegna veiða hafa tekið mikinn kipp síðasta áratuginn. Vitanlega er virkilega erfitt að rannsaka náttúrulega stofna, hvað þá stofna sem leynast í djúpum sjávar. Þekking okkar á líffræði, atferli, lífeðlisfræði og stofngerð nytjategunda er ótrúlega takmörkuð. Það er erfitt að meta hlutfallslega áhrif náttúrulegra þátta (ætis, hitastigs, snýkjudýra) og fiskveiða. Það er þó engin ástæða til að leggja árar í bát.

Í nýlegri yfirlitsgrein Dunlop og félaga var ályktað:

We are also of the opinion that the substantial body of research published thus far makes a strong case for including fisheries-induced evolution in management considerations.

Einar Árnason ætlar að ræða um breytingar á erfðasamsetningu þorskstofnsins við Ísland í fyrirlestri næsta laugardag 14 nóvember. Fyrirlesturinn er öllum opinn.

Ítarefni:

Erin S. Dunlop, Katja Enberg, Christian Jørgensen and Mikko Heino Toward Darwinian fisheries management Evolutionary Applications Volume 2, Issue 3, Pages 245-259

Athugasemdir

[Gísli Ingvarsson, 11.11.2009 kl. 12:49]

Þú ert örugglega að tala um kjarna málsins. Kannski mun það hljóma betur í umræðunni að kenna þetta við Darwin frekar en heilbrigða skynsemi.

[Arnar Pálsson, 11.11.2009 kl. 12:57]

Mörg líkön um veröldina, þar á meðal fiskistofna, taka ekki tilliti til undirliggjandi náttúrulegra ferla eins og þróunar og náttúrulegs vals.

Þess vegna fannst mér nauðsynlegt að hafa titilinn á þennan veg.

[Sigurjón Þórðarson, 11.11.2009 kl. 18:05]

Ég vil minna á að náttúrulegt val er eina valið sem verka á fiskinn fyrstu æviár sín.  Þorskurinn kemur t.d. ekki inn í veiðina fyrr en hann er orðin 3 ára en megnið af þorskinum nær ekki þeim aldri þannig að náttúruleg afföll eru stærsta skýring á dánartölu og þar af leiðandi vals á þorskinn.

Eftir að veiðin hefst þá gerir veiðaráðgjöf Hafró ráð fyrir að 20% af veiðistofni veiðist árlega og að náttúrulegur  dauði sé 18% fasti þannig að eftir að veiði hefst þá eru áhrif vals og náttúrulegs dauða álíka mikil en til þess að forðast náttúrulegan dauða borgar sig örugglega að vaxa sem hraðast.

Það er reyndar flest sem bendir til þess að ákvarða náttúrulegan dauða sem einhvern 18% sé hrein og klár vitleysa.

[Hörður Þórðarson, 11.11.2009 kl. 18:08]

Eitt hefur mér alltaf gengið illa að skilja í sambandi við fiskveiðar. Hvers vegna eru smáfiskar verndaðir en stórir fiskar eru hundeltir um allan sjó? Eru það ekki stóru fiskarnir sem við viljum hafa í sjónum? Eru það ekki þeir sem eru duglegastir við að fjölga sér?

Ég ímynda mér að ef þeirri stefnu að vernda smáfiska og slátra stórum fiski verði viðhaldið um langt árabil endi með því að breyting verði á genasamsteningu fiskistofna og að fiskar verði almennt smærri.

Við eru líklega á rangri braut. Hagkvæmara er að hafa fiskana stærri, það er auðveldara að veiða og verka stærri fisk en smærri. Þess vegna ætti að vernda stóru fiskana eins og frekar er unnt og ryksuga upp smáfiskinn...

[Arnar Pálsson, 12.11.2009 kl. 09:26]

Sigurjón

Góður punktur, það þarf að skoða hvort arfgerð Pan 1 gensins tengist afkomu fyrstu 3 ár þorsksins.

Hin athugasemdin er nokkuð sem lengi hefur verið að hjá Hafró. Þeir vinna út frá föstum dánarstuðli, en ættu í raun að skoða líkön þar sem stuðullinn reikar frá kannski 10% upp í 40% (fiskifræðingar ættu að geta metið bilið og dreifinguna á því betur!!!).

Hörður

Þú hittir naglann á höfuðið varðandi vandamálið. Ég treysti mér samt ekki til að segja til um hvaða nálgun sé best. Einar stingur upp á að friða svæði, þú vilt friða stórfisk (erfitt í framkvæmd ekki satt - nema hægt sé að finna torfur með smáþorski eingöngu), aðrir vilja verja smáþorskinn, því hann á eftir að stækka og verða að stórþorsk.