Tilraunastofa á háalofti

Fyrir tæpum mánuði var kynning á haskólanámi fyrir framhaldskólanema og aðra í leit að menntun. Við í líffræðinni vorum með opinn dag í Öskju, þar sem fólk gat fengið að kíkja á froskana, körtur, sjá hauskúpur og klónaðar plöntur, DNA örflögur og stökkbreytta sveppi. Á Háskólatorgi vorum við með lifandi krabba og hreinsuðum DNA úr lauk. Það er alveg frábærlega einfallt að einangra erfðaefnið úr lauk, m.a. vegna þess hversu mikið DNA er í hverri frumu. Til þess atarna þarf blandara (til að mauka laukinn), sápu, kjötmýkingarefni, og alkahól. Ein ferð í Hagkaup og ríkið dugir. DNA er hvítt og þráðkennt efni, sem leitar inn í alkahólfasann, og það er hægt að vinda það upp á tannstöngul. Margir höfðu gaman að því að sjá DNA en merkilega fáir vildu fá sýnishorn í túbu með sér heim. (leiðbeiningar á ensku má nálgast hér á pdf formi)

Í hádeginu las ég bráðskemmtilega grein í the Guardian um fólk í bandaríkjunum sem hefur komið sér upp aðstöðu heimavið til rannsókna í sameindalíffræði (The geneticist in the garage). Það er einfallt að einangra DNA, og með réttum græjum er hægt að klippa saman og einangra ákveðin gen og rannsaka forvitnilegustu hluti. Ein manneskjan sem rætt er um í fréttinni er að reyna að þróa geril sem gefur frá sér grænt ljós ef eiturefni eru í umhverfi hans. Hugmyndin er að gerillinn skynji eiturefnið melamín í jógúrt (efnið er stórhættulegt en sumir kínverskir framleiðendur bættu því út í mjólkurafurðir, til að ýta undir mat á prótíninnihaldi).

í gamla daga voru vísindin framkvæmd í hlutastarfi, fólk með brennandi áhuga fann sér tíma að kvöldi eða um helgar til að spyrja knýjandi spurninga og leita svara við þeim. Nú til dags er til heil stétt atvinnuvísindamanna (sem ég tilheyri víst) en það þýðir ekki að aðrir geti ekki haft heilmikið til vísindalegra framfara að leggja. Ég hlakka til að heyra um forvitnilega líffræði, sem einhver uppgötvaði með tilraunum sínum á háaloftinu.

Erindi: Heilablóðfall og Turing

Ég vildi benda fólki á tvö erindi sem eru á döfunni. Í hádeginu í dag, fimmtudaginn 19 mars kl 12:20, mun Birkir Þór Bragason halda erindi um starfsemi prótínsins Cystatin C sem í stökkbreyttu formi veldur heilablæðingu. Erindi hans kallast Rannsóknir á frumulíffræði og genatjáningu fíbróblasta úr arfberum með L68Q cystatin C stökkbreytingu og er unnið í samstarfi við Ástríði Pálsdóttur á Keldum. Erindið fer einmitt fram í fyrirlestrasal Tilraunastöðvarinnar í meinafræði á Keldum. Frekari upplýsingar í fréttatilkynningu. Dagskrá fræðslufundanna má sjá á heimastíðu Tilraunastöðvarinnar.

Á laugardaginn 21 mars fer fram þriðji fyrirlesturinn um byltingarmenn vísindanna. Alan Turing, hin alræmda Turing vél hans og áhrif hennar verða kynnt af Kamillu Rún Jóhannsdóttur. Erindi hennar heitir Alan Turing: Turing vélin og áhrif hennar á framfarir og takmörk hugfræðinnar, og fer fram kl 13:00 í sal 2 í Háskólabíói. Turing og tölvunarfræðin gáfu okkur athyglisverða leið til að hugsa um starfsemi heilans og lífvera. Tölvunarfræðilíkingar eru orðnar mjög algengar í líf og læknisfræði, en eins og alltaf verður fólk að passa sig á að láta líkinguna ekki móta um of tilgáturnar. Nánari upplýsingar um fyrirlestraröðina og má nálgast á Fésbókinni.