Erindi: Hestar, flekar, bakteríur og mús sem syndir

Nokkrir fyrirlestrar eru á döfunni.

Nú á fimmtudaginn 18 september, fer fram meistaravörn um félagsatferli hrossa. Daginn eftir er meistaravörn um fleka í frumuhimnum sem höfðar líklega ekki til sama markhóps en er vel þess virði að sjá.

Sama dag mun Líffræðistofnun HÍ og Örverufræðifélag Íslands bjóða upp á erindi örverufræðingsins Simon Silver, prófessor við örverufræði- og ónæmisfræðideild háskólans í Illinois í Chicago, USA. Erindið fjallar um tengsl örvera og málma, bæði í tengslum við mengun, efnaskipti oglíftækni. Erindið kallast " A Bacterial view of the chemical Periodic Table: genes for all elements." sem gæti útlagst sem "Sýn gerla á lotukerfið: gen fyrir hvert frumefni. Erindið verður í Öskju, Sturlugötu 7, sal 132, föstudaginn 19. september 2008 kl. 15:30.

Hámúsin vafðist fyrir mér, sérstaklega útbreiðsla hennar í hafinu við Ísland. Í ljós kemur að um er að ræða fiskitegund sem heldur til á botni hafsins í mjög forvitnilegu vistkerfi (sem Daniel Desbruyères kynnti í erindi sínu 16 september, sjá sjávarútvegsstofnunina í Brest). Erna Karen Óskarsdóttir hefur rannsakað hámúsina og kynnir í meistaraverkefni sínu 22 september.

Alger ráðgáta

Finnst rétt að leggja erfðafræði orð í belg því aðalatriðið virðist hafa farið fram hjá blessuðum fréttamanninum.

Stökkbreytingin sem sýnir sterkasta fylgni við þvagblöðrukrabbamein er 30.000 bösum fyrir ofan myc genið. Það er í sjálfu sér frásögu færandi því myc er svokallað krabbagen (oncogen) sem getur ýtt undir vöxt frumna.

Einnig er forvitnilegt að svæðið fyrir ofan myc er skilgreint sem gena eyðimörk, þar sem engin önnur gen finnast á svæðinu. Ráðgátan er hins vegar sú að áður hafa fundist stökkbreytingar í þessari genaeyðimörk sem auka líkurnar á þremur öðrum krabbameinum, í blöðruhálskirtli, brjóstum og ristli. Hið undarlega er að nýja stökkbreytingin hefur ekki áhrif á neinn af þessum sjúkdómum. Og engar af þeim stökkbreytingum sem hafa áhrif á hin krabbameinin þrjú auka líkurnar á þvagblöðrukrabba.

Hvernig má það vera? Svæðið skiptir greinilega máli fyrir margar gerðir krabbameina en hvernig og hvers vegna...það er fyrir ötula vísindamenn að svara. Mín tilgáta er að stökkbreytingarnar raska á vefja sérhæfðan hátt starfsemi einhver erfðaþáttar, sem er nauðsynlegur til að hefta frumuskiptingar. Aðrar tilgátur?

Greinin birtist í Nature Genetics og einnig má sjá samræður Kára og Simons um pappírinn á decodeyou.com.

Áhættuþáttur krabbameins í þvagblöðru fundinn