Hafa apar kímnigáfu? Erindi Jane Goodall í dag

Í stuttu máli „já“. Í náttúrunni sjáum við stríðni. Figan og systkyni hans voru meðal þeirra simpansa sem ég rannsakaði í Gombe í Tansaníu. Figan átti það til að ganga hring eftir hring í kringum tré, dragandi grein á eftir sér, á meðan hann fylgdist með yngri bróður sínum Flint elta sig. Flint var nýfarinn að ganga.

Dr. Jane Goodall er ein merkasta vísindakona heims. Hún hefur helgað líf sitt náttúru- og dýravernd og er einna þekktust fyrir rannsóknir sínar á simpönsum.

Jane heldur opinn fyrirlestur í Háskólabíói miðvikudaginn 15. júní kl. 17:00. Aðgangur er ókeypis og allir eru velkomnir.

https://www.facebook.com/JGIceland/

Í tilefni af heimsókninni bað Vísindavefur HÍ Jane um að svara tveimur spurningum sem gestir Vísindavefsins hafa sent inn.

Fyrra svarið er við spurningunni Geta einstaklingar gert eitthvað til að hjálpa umhverfinu og náttúrunni?

Hið seinna er hafa apar kímnigáfu?

Þrældómur í þekkingarverksmiðjunni

Háskólar um allan eru lagðir á borð og mældir á alla kanta, rétt eins og afköst verksmiðja eða sláturhúsa. Og rétt eins og í verksmiðjum og sláturhúsum, er lifandi efniviður í Háskólum. Þegar háskólar eru mældir, eru starfsmenn þeirra vegnir og metnir, alveg eins og skrokkar í sláturhúsi.

Það er alger misskilningur að hægt sé að mæla framlag háskóla og fræðimanna, eins og að gæðaprófa smjörlíki eða vikta svínaskrokka. Háskólar hafa fjölþætt hlutverk, og margir þættir starfsins og framlagsins er erfitt ef ekki ómögulegt að mæla.

• Hvernig mælum við innblástur sem íslenskukennari veitir upprennandi skáldi eða forsætisráðherra?
• Hvernig mælum við áhrif menntunar á samspil milli lækna, tölfræðinga og líffræðinga í nýsköpunarfyrirtæki?
• Hvernig mælum við framlag fræðimanna til upplýstrar umræðu, t.d. um loftslagsmál eða réttindi transfólks?

Mælistikumenn hafa hertekið menntakerfið og verkfræðihugsun, sem byggir á nálgun Taylors að ef eitthvað er ómælanleg þá skipti það  ekki máli, er kominn langan veg með að eyðileggja háskóla nútímans. Um þetta er fjallað í Fréttablaði dagsins, í  greininni Þekkingarverksmiðjan – Afleiðingar nýfrjálshyggjuvæðingar háskóla á Íslandi

Þar fjalla Lawrence D. Berg, Edward H. Huijbens og Henrik Gutzon Larsen um áhrif mælistikukerfa á starf og líðan háskólamanna. Greinin hefst á þessum orðum:

Nýlega komu fréttir af því að Háskóli Íslands hefði færst upp í 222. sæti á alþjóðlegum samanburðarlista háskóla í heiminum (The Times Higher Education World University Rankings). Rektor Háskóla Íslands fagnaði þessu sérstaklega og sagði: „Niðurstaðan er mikil viðurkenning fyrir alla þá sem starfa hér?…“ Færslan frá sætum 251 til 275 þótti fréttnæm og sérstakt fagnaðarefni. Sambærilegan metnað má finna í háskólum um víða veröld. Í háskólanum í Bresku-Kólumbíu lýsti nýráðinn rektor því yfir að hann ætlaði sér að skólinn yrði meðal tíu efstu í heiminum á slíkum samanburðarlista. Stjórnvöld í Danmörku settu sér nýlega það markmið að hafa í það minnsta einn háskóla í landinu á meðal tíu bestu í heiminum.

Líkt og orð rektors bera með sér byggja samanburðarlistarnir á mælingum á frammistöðu starfsfólks skólanna, nokkuð sem hér á landi er kallað vinnumatskerfi og allir opinberir háskólar hafa sammælst um. Greinar sem háskólakennarar birta, fyrirlestrar sem þeir halda, bækur sem eru skrifaðar og önnur „framleiðsla“ þeirra er þannig talin til stiga. Þetta vinnumatskerfi við íslenska háskóla á sér hliðstæðu í háskólum Norður-Evrópu og víðar.

Vinnumatskerfið íslenska á rætur í kjarasamningum kennara við ríkið en er nú að verða birtingarmynd samkeppnisvæðingar háskóla. Þessi samkeppnisvæðing er ein þriggja meiriháttar breytinga sem eru að eiga sér stað í háskólum í Norður-Evrópu í það minnsta. Hinar snúa að ójöfnuði og breyttum skilningi á háskólafólki. Forsenda samkeppni er ójöfnuður og þannig verður nú að skilgreina einn háskóla sem verri og annan sem betri, byggt á samræmdu mati þeirra í millum. Sama gildir um starfsfólk háskólanna. Það er svo lagt á sömu mælistiku og verður ekki fólk í öllum sínum fjölbreytileika, heldur mannauður sem annaðhvort leggur til markmiða kerfisins eða ekki. Mælanlegur mannauður háskóla keppir þannig á alþjóðlegu markaðstorgi háskóla á heimsvísu.

Lawrence D. Berg, Edward H. Huijbens og Henrik Gutzon Larsen Þekkingarverksmiðjan – Afleiðingar nýfrjálshyggjuvæðingar háskóla á Íslandi

Jane Goodall skrifar fyrir Vísindavef HÍ

Dr. Jane Goodall er ein merkasta vísindakona heims. Hún hefur helgað líf sitt náttúru- og dýravernd og er einna þekktust fyrir rannsóknir sínar á simpönsum.

Jane heldur opinn fyrirlestur í Háskólabíói miðvikudaginn 15. júní kl. 17:00. Aðgangur er ókeypis og allir eru velkomnir.

https://www.facebook.com/JGIceland/

Í tilefni af heimsókninni bað Vísindavefur HÍ Jane um að svara tveimur spurningum sem gestir Vísindavefsins hafa sent inn.

Fyrra svarið er við spurningunni Geta einstaklingar gert eitthvað til að hjálpa umhverfinu og náttúrunni?

Það er mikilvægt að átta sig á því að við höfum áhrif á umhverfið á hverjum einasta degi. En við höfum val um hvers konar áhrif við viljum hafa.

Jane Goodall vísar veginn

Jane Goodall áttaði sig á því að unnendur náttúrunnar geta ekki setið aðgerðalausir hjá, og horft á búsvæði eyðilögð og dýrin deyja út.

Hún hafði stundað tímamóta rannsóknir á simpönsum og atferli þeirra um áratuga skeið, þegar þessi sannindi runnu upp fyrir henni. Þekking er ekki nóg, samtal og fræðsla er nauðsynleg til að koma í veg fyrir útdauða margra einstakra tegunda.

Jane heldur erindi 15. júní kl. 17:00 í Háskólabíói.

Allir eru velkomnir - aðgangur er ókeypis.

https://www.facebook.com/events/755993367870603/

 

„Það skortir einungis viljann“

Fjórðungi bregður til nafns: af uppnefndum genum og sérvisku erfðafræðinga

Fjórðungi bregður til nafns: af uppnefndum genum og sérvisku erfðafræðinga

Greinarkorn þetta birtist í Kímblaði ársins 2016. Það er sérlega ánægjulegt að útskriftarnemendur í líffræði hafa gefið út Kímblað, í fyrsta skipti í mörg ár. Ég naut þeirra forréttinda að fá að skrifa á blaðið. Hér birtast fyrstu málsgreinar greinarinnar, til að lesa meira þarf að hafa ná sér í eintak á háskólasvæðinu og hjá öllum betri tannlæknum bæjarinns.

„Þú skalt heita Skuld“ sagði erfðafræðingurinn. Flugugreyið er forviða. Hún fæddist í ljómandi fínni túbu með systkinum sínum, þar sem hiti er jafn og notalegur, engir afræningjar og næg fæða. Hún veit ekki að hún er leiksoppur örlagavalda, sem kallast James Kennison og John Tamkun. Því síður að þeir voru ekki að nefna hana sjálfa, heldur gen sem hafði áhrif á þroskun (eins og skuld). Þeir einangruðu slatta af genum og höfðu greinilega lesið norræna goðafræði, því þrjú þeirra voru skírð Urdur (urd), verthandi (vtd) og skuld (skd). Örlaganornirnar Urður, Verðandi og Skuld spunnu þræði sem ákvörðuðu örlög manna. Á sama hátt tengjast þessi gen örlögum fruma í þroskun ávaxtaflugna.

Erfðafræðingar rannsaka lögmál erfða og kortleggja gen. Þegar gen finnast er til siðs að gefa þeim nöfn, til að einfalda framsetningu og umræður. Vinnunúmer (t.d. CG10079) geta átt við athyglisverð gen. En um leið og þú veist að CG10079 heitir Egfr getur þú tengt það við þekkingu þína af frumunni. EGF stendur fyrir epidermal growth factor, sem er boðsameind sem frumur nota í samskiptum. Egfr er viðtakinn fyrir þessa boðsameind, sem gerir frumum kleift að skynja hana og bregðast við. En nöfn genanna erum mörg og margvísleg. Altítt er að erfðafræðingar gefi genum nöfn út frá svipgerð eða galla sem fram kemur þegar gen stökkbreytist. T.d. skírði Thomas Morgan fyrsta genið sitt white vegna þess að augu flugunnar sem venjulega eru rauð urðu hvít. Gen uppgötvast oft sem athyglisvert frávik í svipfari, sem erfist. Þannig fundust til dæmis stökkbrigðin Torpedo, sem veldur því að fóstur ávaxtaflugna verður eins og tundurskeyti, faint little ball, sem breytir því í óásjálegan hnoðra og Ellipse sem gerir augu flugunnar sporöskjulaga. Erfðafræðingar sem rannsaka ólíka þætti lífverunnar geta fundið ólíka galla í sama geni, mismunandi samsætur eða allel. Torpedo, faint little ball og Ellipse eru t.d. ólíkar samsætur Egfr gens ávaxtaflugunnar. Það sýnir okkur sértæk áhrif ólíkra stökkbreytinga í sama geni og einnig hversu oft sum gen eru brúkuð í þroskun.

Fyrir sumar lífverur er nafnakerfið nokkuð staðlað. Bakteríuerfðafræðingar nefndu gen gjarnan eftir efnaskiptagöllum, t.d. LacI eða HemeD. Ormaerfðafræðingar greindu nokkra flokka breytinga, lin (e. lineage) sem raska örlagakorti þroskunar, dau (e. dauer) sem raska dvalastigi ormsins og let (e. lethal) sem leiða til örends orms. Blessunarlega leyfa aðrir erfðafræðingar sér örlítið skáldlegri stíl, sérstaklega flugumennirnir. Hér munum við kynna nokkur snaggaraleg genanöfn. Flest genanna eru úr flugum, aðallega vegna þess að ég vann með flugur á námsárum, en ég mun tína til flott nöfn úr öðrum lífverum til að virðast víðsýnn. Merking flestra orðanna skilar sér ágætlega á ensku, en við munum útskýra nöfnin á ástkæra ylhýra eftir megni. Nokkur af mínum uppáhalds genum eru.

Disco: Nafnið gefur til kynna flugur sem stíga svakaleg spor. En afleiðing stökkbreytingar í disco eru liðamótalausir fætur (nafnið er reyndar stytting á disconnected, en það er aukaatriði).

Indy: Flugur með stökkbreytingu í indy lifa mun lengur en aðrar. Nafnið er sett saman úr upphafstöfum frægrar setningar í kvikmynd Monty Python gengisins um hinn heilaga kaleik “I’m not dead yet”.

Doublesex: Stökkbreyting í doublesex leiðir til þess að flugurnar hafa ásýnd tvíkynja veru (kostir slíkrar anatómíu, sem Jeff Murdoch dreymdi um, létu á sér standa).

Tinman: Er gen sem er nauðsynlegt fyrir sérhæfingu sérstakrar afurðar miðlagsins. Vísað er í einn af fylgdarmönnum Dóróteu, í leit hennar að Galdrakarlinum í Oz. Blikk-kallinn var hjartalaus. Eins þroskast ekki forveri hjartans í flugum með gallað tinman gen.

Simpansakonan í National Geographic

National geographic er eitt merkilegasta tímarit veraldar. Það byrjaði sem tímarit bandaríska landfræðifélagsins, en varð víðlesnasta alfræðirit heimsins. Í tímaritinu má finna greinar um könnun himingeimsins, steingervinga, olíuborpalla og simpansa í Afríku.

Flestir þekkja tímaritið nú í gegnum sjónvarpsstöð sem rekin er undir sama nafni, þar sem náttúra og fræðsla eru í fyrirrúmi. Þar sáu mörg okkar fyrst myndirnar af Jane Goodall þar sem hún bjó meðal og rannsakaði simpansana í Gombe í Tanzaníu.

Margir hérlendis þekkja hana sem simpansakonuna, en ekki nafn hennar sjálfrar. Það breytist vonandi á næstu viku, þegar Jane kemur til landsins og heldur fyrirlestur um rannsóknir sínar og náttúruvernd. Erindið hennar verður 15. júní kl. 17 í háskólabíói, aðgangseyrir er enginn og allir eru velkomnir.

Fyrsta umfjöllunin sem ég las um Jane var í National Geographic, frá 1965. Forsíðumyndin er hér til hliðar, og skrifar Jane sjálf frásögnina. Hún lýsir því þegar þau komu aftur í búðirnar við strönd Tanganyika vatns, og voru í óðaönn að koma búnaðinum fyrir til að verja hann hellidembu. Þá tók Húgó, ektamaður Goodall, eftir nokkrum öpum í tré. "Þetta er Fló og fjölskylda" sagði Jane, því hún þekkti sína apa með nafni. Fló var mamman og með henni voru tveir ungar Figan og Fifi. Þegar Fló lyfti hendinni sá Jane lítið nýtt kríli í örmum hennar, sem hlaut nafnið Flint. Nafnakerfið sem Jane notar rakti ætterni með því að gefa ungum nafn með sama upphafsstaf og móðir, eða ættmóðir.

Rannsóknir Jane og samstarfsfélaga sýndu að simpansar eru stórmerkileg dýr. Áður var mikil áhersla lögð á að menn gætu hugsað, hjálpast að, notað verkfæri og sýnt samkennd. En rannsóknir hennar sýndu að simpansarnir bjuggu yfir færni á þessum sviðum, og að munurinn á mönnum og öpum væri annars eðlis en við héldum.

Þótt að simpansar geti ekki lesið eða rannsakað okkur á sama hátt og við, þá geta þeir samt kennt okkur heilmikið um mannlegt eðli og breyskleika.

https://www.facebook.com/events/755993367870603/

 

Frelsi í akademíu og hlutverk háskóla

Bjarni Kr. Kristjánsson, skólabróðir og vinur vor, ritaði ágæta hugleiðingu um akademískt frelsi á fésbókarsíðuna sína.

Oft er talað um Akademískt frelsi. En hvað er það? Akademískt frelsi er hornsteinn háskóla og gerir þá að þeim einstöku stofnunum sem þeir eru. Hér á landi er mikilvægi akademísks frelsis bundin í yfirlýsingu íslenskra rektora 2005, sem og lögum um háskóla.

Í þessu frelsi felst að háskólar eiga að vera sjálfstæðir, frá stjórnvöldum og atvinnulífinu. Akademískt starfsfólk skólanna á að móta stefnu þeirra, sem og hverjir eru ráðnir til að starfa við hlið þeirra. Sumir halda því fram að hluti af akademísku frelsi háskóla sé réttur þeirra til að vera fjármagnaðir.

Akademíst frelsi veitir akademískum starfsmönnum háskóla rétt til að ákveða hvað og hvernig þeir kenna, hvað og hvernig þeir rannsaka og rétt til að tjá sig á opinberum vettvangi án þess að þeir eigi á hættu að missa vinnuna, eða vera refsað á annan hátt.

En frelsi fylgir ábyrgð. það er þannig krafa á akademíska starfsmenn: að þeir beiti gagnrýnni hugsun. Séu inn í því sem er að gerast í þeirra fræðigrein. Kenni á þann hátt að nemendur móti sína eigin gagnrýnu hugsun, eru ekki með predikanir, Séu heiðarlegir í sinni vinnu, svindli ekki í rannsóknum, stundi ekki ritstuld. Séu meðvitaðir um sinn eiginn bías og reyni að lágmarka hann sé þess kostur. Séu trúir sinni akademísku stofnun, vinni ekki utan hennar, að sinni fræðagrein án leyfis, hagi máli sínu þannig að ekki halli á stofnunina. Birti niðurstöður rannsókna sinna. Séu þáttakendur í innlendu og erlendu akademísku samfélagi.

Velti stundum fyrir mér hvort að allir akademíkerar séu meðvitaðir um þetta, og einnig hvort að stjórnendur allra háskóla hafi líka skilning á þessu. Hvað þá stjórnvöld, eða samtök atvinnulífsins

Ég er sammála mörgum punkum hjá Bjarna, þó maður hefði kannski orðað hlutina aðeins öðruvísi.

Síðasti punkturinn er sá sem veldur mestri togstreitu um háskóla. Ástæðan er sú, sem Páll Skúlason heitinn ræðir í bók sinni um háskólapælingar, að við höfum ólíka sýn á hlutverk háskólanna.

Sumir sjá háskóla sem framleiðslustöð fyrir sérhæfðan og mikilvægan starfskraft.

Sumir sjá háskóla sem uppsprettu hagnýtrar þekkingar og sprotafyrirtækja.

Sumir sjá háskóla sem miðstöð fræðilegrar hugsunar og leitar að vísindalegri þekkingu.

Eins og Bjarni segir þá eru háskólamenn, stjórnvöld og atvinnulíf með mismunandi skilning á hlutverki háskóla og mikilvægi akademísks frelsis, og einnig er skoðanirnar skiptar innan hvers hóps um sig. Margir háskólamenn nútímans halda að þeirra helsta hlutverk sé að þóknast iðnaði og atvinnulífi, en vanrækja fræðimennsku og þroskun gagnrýninnar hugsunar.

 

Ein merkasta vísindakona heims á leið til landsins

Jane Goodall kemur í heimsókn til Íslands í júní og heldur opinn fyrirlestur í Háskólabíói 15. júní kl. 17.

Fjallað er um heimsókn hennar á vef Háskóla Íslands.

„Jane Goodall er fyrirmynd þegar kemur af því hvernig vísindamenn geta haft samfélagsleg áhrif. Koma hennar til landsins og sú dagskrá sem hún stendur fyrir mun veita vísindasamfélaginu innblástur um hvernig við getum nýtt þekkingu okkar til að hafa áhrif á samfélagið í heild,“ segir Bryndís Marteinsdóttir, nýdoktor við Líffræðistofu Líf- og umhverfisvísindadeildar Háskóla Íslands, um eina merkustu og ástsælustu vísindakonu heims sem heimsækir Ísland dagana 12.-16. júní. Goodall heldur m.a. erindi í Háskólabíói 15. júní kl. 17 sem opið er öllum.

„Það hafa margir lagt hönd á plóg við að undirbúa heimsókn Jane Goodall til Íslands og hana hefur lengi langað til að koma hingað,“ segir Rannveig Magnúsdóttir, verkefnisstjóri hjá Landvernd og doktor í líffræði frá Háskóla Íslands. Sjálf hlýddi hún fyrst á Goodall flytja erindi á viðburði í London í desember 2010. „Erindi Jane hafði mikil áhrif á mig og þegar ég flutti aftur til Íslands nokkrum vikum síðar var eitt af því fyrsta sem ég gerði að stofna Roots & Shoots útibú við Háskóla Íslands en Goodall stofnaði þá hreyfingu til þess að virkja ungmenni í baráttunni fyrir umhverfisvernd.  Verkefnið hefur farið hægt af stað en það varð þó til þess að aðilar frá Jane Goodall Institute höfðu samband við mig í ársbyrjun 2014. Í kjölfarið stofnaði ég undirbúningshóp fyrir komu hennar en við fengum byr undir báða vængi þegar Sigurður Baldvin Sigurðsson, sem er persónulegur vinur Jane, bættist í hópinn í lok árs 2015,“ segir Rannveig enn fremur um aðdraganda heimsóknarinnar.

Myndband af Jane að tala um Íslandsferðina: https://www.facebook.com/JGIceland/videos/1704199779830297/

 

Viðtal við Jane í Fréttatímanum: http://www.frettatiminn.is/jane-goodall/

 

Viðtal við Rannveigu í síðdegisútvarpinu, byrjar á mínútu 53: http://www.ruv.is/sarpurinn/ras-2/siddegisutvarpid/20160531

 

Umfjöllun um Jane í Krakkafréttum: http://krakkaruv.is/thattur/krakkafrettir/krakkafrettir-115

 

Grein um Jane eftir Lindu og Guðrúnu: http://kvennabladid.is/2016/05/18/allir-skipta-mali-dyrin-lika-dr-jane-goodall-a-islandi-i-juni/

Háskólastarf á Íslandi er stefnt í hættu

Háskólar mennta fólk, bæði einstaklinga og þjóðir. Menntað fólk leitar þekkingar, sinnir mikilvægum störfum, tekur þátt í gagnrýnni umræðu og skapar nýja hluti (t.d. leikrit, lyf eða tæki).

Ályktun um fjárveitingu ríkisins til háskóla var samþykkt einróma á fundi háskólaráðs Háskóla Íslands 2. júní síðastliðinn. Þar segir:

Í fjárhagsáætlun Háskóla Íslands sem staðfest var af mennta- og menningarmálaráðuneytinu í febrúar sl. er gert ráð fyrir 300 m.kr. rekstrarhalla á yfirstandandi ári. Því er ljóst að starfsemi Háskólans hvílir á mjög veikum fjárhagslegum grunni og er henni stefnt í bráða hættu nema til komi auknar fjárveitingar...

Ítrekað hefur réttilega komið fram í orðum mennta- og menningarmálaráðherra að háskólastigið á Íslandi sé verulega vanfjármagnað. Þetta staðfestir samanburður við háskóla á Norðurlöndum og skýrslur OECD um fjármögnun háskólanáms með óyggjandi hætti,“ segir ennfremur í ályktuninni að samþykkt stefna og aðgerðaáætlun Vísinda- og tækniráðs geri ráð fyrir að framlag á hvern háskólanema skuli vera sambærilegt við það sem gerist á Norðurlöndunum.

Í fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar fyrir árin 2017-2021 er ekkert sem styður við þessa samþykkt, nema ætlunin sé að fækka nemendum sem eiga kost á háskólanámi hérlendis um mörg þúsund og halda fjárveitingum óbreyttum og/eða hefja almenna töku skólagjalda...

 

Það að svelta háskólastigið er örugg leið til að draga úr samkeppnisfærni þjóðarinnar, dreifa samfélagslegri umræðu á dreif, halda efnahagnum einsleitum og andlega lífinu í hlekkjum. Vonandi er það ekki vilji núverandi stjórnvalda.

Hin ósýnilegu gersemar náttúrunnar

Jörðin er haf. Sannarlega stingast nokkrir steinar og klettar upp úr, en stærstur hluti yfirborðs jarðar er undir vatni. Við búum á landi, og eigum auðveldara með að skynja veröldina undir lofti en neðansjávar. Við hugsum frekar um það sem gerist nær okkur og við skynjum beint. Það er auðveldara að skilja mengun í stórborg en plastflekk á miðju Kyrrahafi.

Kóralrifið mikla fyrir utan strendur Ástralíu fellur í þennan flokk, það er fjarlægt og hulið vatni. Rifið er gríðarlegt að stærð, en við eigum erfitt með að skynja hana - rétt eins og breytingar yfir tíma vegna hnattrænnar hlýnunar eða uppsöfnun ósons í himinhvolfinu. Það er bæði afleiðing okkar líffræðilegu takmarkana, skynjunin okkar virkar best á ákveðnu bili, en líka pólitískrar vanrækslu.

Súrnun hafsins er annað dæmi um breytingar á náttúrunni af mannavöldum, sem við eigum bágt með að skilja og leggja mat á. Þar eru samt að verki einföld efna og eðlisfræðileg lögmál, rétt eins og við breytingar á loftslagi. Ofan á leggjast síðan líffræðileg atriði eins og mismunandi hæfni lífvera til að vinna og halda í kalk.

Hnignun lífríkis Mývatns er líka dæmi um umhverfisógn, sem við höfum verið of hæg að bregðast við. Fræðimenn hafa bent á alvarleg teikn á lofti í mörg ár, en viðvaranir þeirra hafa verið hundsaðar. Ástæðan er sannarlega sú að fræðimenn tala almennt varfærnar en meðalmaður (sérstaklega pólitíkusar), en líka sú að yfirvöld hafa tilhneygingu til að draga lappirnar nema á þau sé þrýst (helst kröftuglega). Við verðum að ýta, til að Mývatni verði bjargað.

Michael Mann heimsótti Háskóla Íslands á föstudaginn, og flutti mjög vönduð erindi um loftslagsmál, leiðir til úrlausnar og skipulagt andóf olíu og gasfyrirtækja gegn loftslagsvísindum og samningum. Hann lagði áherslu á að vísindamenn miðluðu þekkingu sinni, bæði þegar gersemar náttúrunnar ættu í hlut og líf mannsins á jörðinni liggi við.

Jane Goodall leggur áherslu á þetta sama. Hún kom til Gombe við Tanganyika vatn í Afríku, árið 1996. Hún hóf rannsóknir á simpönsum og nú er Gombe þjóðgarður. Hann er reyndar bara 34 ferkílómetrar að stærð og þrengt að honum úr öllum áttum. Simpansar eru í útrýminarhættu, vegna eyðingar búsvæða, sjúkdóma og innræktunar vegna einangrunar stofnanna.

Jane leggur áherslu á að vernda dýr þeirra sjálfra vegna. En hún minnir okkur á að náttúruvernd er einnig mannvernd. Við verðum að vernda náttúruna því annars föllum við fyrir okkar eigin útdauðabylgju.

Jane mun halda opið erindi í Háskólabíó kl 17:00 þann 15. júní 2016. Þetta er einstakur viðburður sem mun ekki láta neinn ósnortinn. Ókeypis aðgangur og allir velkomnir. https://www.facebook.com/events/755993367870603/

Jane Goodall - Lessons from Gombe - Fifi fights back. National Geographic

Náttúruundur í lífsháska