Leita í fréttum mbl.is

Óslitið tré lífsins

Það er mikill misskilningur að einhverjir hlekkir séu týndir úr lífsins tré. Og að fyrst að slíka hlekki vanti, þá sé þróunarkenningin á einhvern hátt afsönnuð.

Charles Darwin og Alfred Wallace bentu á hvernig náttúrulegt val getur útskýrt aðlögun lífvera að umhverfi sínu, og hvernig sumir eiginleikar þeirra geta breyst hratt á meðan aðrir standa í stað.

Mishröð þróun

Mishröð þróun líkamshluta sést í núlifandi tegundum, allar finkutegundirnar á Galapagos eru með sama upplag, nema hvað goggurinn er mjög mismunandi á milli þeirra. 

Meðal mannapa var hröð þróun á höfuðkúpu, mjaðmagrind og fótleggjum, á meðan aðrir eiginleikar þróuðust hægar. Mismunandi hlutar höfuðkúpunar þróast líka að hluta til sjálfstætt, þróun tanngarðsins fylgir ekki fullkomlega þróun hnakkans.

hominids2.jpg (af umræðusíðu Richard Dawkins).

Steingervingar eru sjaldgæfir

Það er mjög sjaldgæft að finna steingerðar leifar lífvera í jarðlögum. Þar sem myndun nýrra tegunda er sjaldgæfur atburður, er ennþá ólíklegra að finna akkúrat steingervinga af einhverri tegund sem væri  síðasti sameiginlegi forfaðir apa og simpansa (við skulum gera okkur grein fyrir að gagnrýnendur þróunarkenningarinnar hafa mestan áhuga á uppruna mannsins, og er nokkuð sama um síðasta sameiginlega forföður breiðnefs og kengúru).

Milliform eða skyldartegundir eru allgengastar

Það sem er allgengast að finna eru milliform eða skyldar tegundir. Þetta á við um ættartré okkar sem annara lífvera. (Úr fyrri pistli okkar um Idu - Hlekkur í ættarrunnanum).

Fæstir af þeim steingerðu mannöpum sem fundist hafa eru beinir forfeður  okkar, þeir eru lang flestir ættingar af hliðargreinum þróunartrésins.

Þetta sést best þegar við skoðum ættartré mannsins. Við vitum hvenær einstakir manntegundir voru uppi (því við finnum bein úr þeim í ákveðnum jarðlögum) en við vitum ekki alltaf hver er skyldastur hverjum (af því að við finnum ekki nóg af beinum, eða sömu bein úr þeim öllum!). Þetta sést vel á mynd frá Open University í Stóra bretlandi af ættartré mannapa.

s182_10_003i_967229.jpg Þróunarfræðingar eru ekki vissir um skyldleika sumra tegundanna (auðkennt með punktalínu og spurningamerki).

Þó einhver óvissa ríki um skyldleika einstakra tegunda, er kenning Darwins ekki fallin.

Það þýðir eingöngu að okkur vanti meiri gögn. 

Þetta má útskýra með dæmi. Ef einhver einstaklingur er veikur af sjúkdómi og læknar ná ekki að skilgreina hver sjúkdómurinn er eða hvað veldur honum, þá hlaupum við ekki til og höfnum læknavísindunum í heild sinni (og ályktum að yfirnátturulegar verur ákveði hverjir verði veikir og hverjir frískir!).

Nánar um Idu.

Ida er merkileg vegna þess að beinagrindin er mjög heilleg. Algengast er að finna bara örfá bein úr  hverri lífveru (þig getið ímyndað ykkur, lífvera með 150 bein kraminn undir sandi, síðan líða 45.000.000 ár og allir kraftar jarðfræðinnar veðra leifarnar og dreifa þeim).

Hún er vitanlega forvitnilegur steingervingur og sannarlega tilheyrir hún hópi apa. En það sem nýja greinin í Journal of Human evolution heldur fram er að hún sé ekki týndur hlekkur.

Hluti af vandamálinu er það að vísindamennirnir sem rannsökuðu Idu gerðu það af mikilli leynd, og lögðu mikla áherslu á kynningarátak samfara útgáfu greinarinnar. Vefsíðan www.revealingthelink.com/ er afskaplega flott, en er það hlutverk vísindamanna að standa í viðamiklu kynningarstarfi? Kynningarátakið byggðist á hugmyndinni um "the missing link", og gerði ekki nægilega mikið úr þeim erfiðu verkefnum sem steingervingafræðingar og þróunarfræðingar takast á við.

Það hefur dáldið loða við að steingervingafræðingar sem rannsaka leifar manntegunda, mannapa og skyldra tegunda sitji einir að beinunum og leyfi öðrum ekki að skoða þau. Í tilfelli Idu fengu aðrir fræðingar beinagrindina loks til skoðunar og komust að þeirri niðurstöðu að Ida væri úr skyldum hópi lífvera, en ekki við rót apatrésins.

Hún er ekki týndur hlekkur, en svo sannarlega frænka vor. Ég vill leggja áherslu á þetta í lokin:

Hugtakið týndir hlekkir er samt misvísandi því það gefur í skyn að ef hlekkurinn finnist ekki sé keðjan rofin. Þótt okkur vanti nokkrar tegundir eða milli stig inn í þróunartréð kollvarpar það ekki hugmynd Darwins um að allar lífverur á jörðinni séu af einum meiði. Ekki frekar en að vanþekking okkar á því sem gerðist í 14-2 leiknum kollvarpar þeirri staðreynd að Danir rasskelltu okkur. [úr pistlinum Halló frændi]

Viðbót: 12:10 5 mars.

Ef þið haldið að áherslan á rökvillur sköpunarsinna sé óþörf, þá bendi ég ykkur á dæmigerðan útúrsnúning hjá Mófa. Þar velur hann úr þær setningar úr fréttinni sem henta hans trúarsannfæringu og slær sitt klassíska vindhögg. 

Ítarefni:

Confirmed: Fossil Ida is not a human ancestor

Skyld umfjöllun, um þróun skjaldbaka (Skjöldur fyrir gat í þróunarsögunni). 


mbl.is Ida ekki týndi hlekkurinn
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Síðasta færsla | Næsta færsla »

Athugasemdir

1 identicon

Góður pistill hjá þér Arnar :) Ég held nú að Mofi kallinn hafi nú líka bara fæðst inn í ranga öld, hann hefði sjálfsagt prísað sig sælann á 15. öldinni.

Atli Örn Gunnarsson (IP-tala skráð) 5.3.2010 kl. 14:06

2 Smámynd: Arnar Pálsson

Sæll Atli

Takk fyrir innlitið. Ég treysti mér ekki til að fullyrða neitt um hvaða öld henti Mofa best.

Mér finnst annars alltaf jafn merkilegt að lesa gamlar bækur og fatta hversu vel hugsandi manneskjur margir forfeður okkar og náfrændur voru.

Arnar Pálsson, 5.3.2010 kl. 16:34

3 Smámynd: Arnar

Þessi hugmynd um 'týndan hlekk' er væntanlega kominn frá þeim tíma sem menn voru að raða steingervingum upp í röð og átta sig á því hvernig þetta tengdist allt saman.

DNA gerði hann hinsvegar óþarfann.

Varðandi færsluna hans Mofa, þá velur hann að minnast ekkert á þá staðreynd að Ida er ~47 miljón ára gamalt eintak en það lítur frekar óheppilega út fyrir alla sköpunarsinna spádóma.

Arnar, 5.3.2010 kl. 16:57

4 identicon

Þakka þér fyrir þennan pistil Arnar, að veitir ekki af faglegri og vandaðri umræðu um þróun.

Davíð Gíslason (IP-tala skráð) 5.3.2010 kl. 17:23

5 Smámynd: Arnar Pálsson

Arnar

Fyrir 150 árum voru mjög fáir steingervingar þekktir, og næstum engar leifar af manntegundum eða mannöpum. Ástæðan var sú að fólk leitaði bara í Evrópu, það trúði því enginn að maðurinn ætti uppruna sinn í Afríku.

Mófi tínir það sem honum hentar úr heimildum, "quote-mining" en hundsar undirliggjandi forsendur, eiginlega merkingu orða og samhengi setninga.

Takk fyrir kærlega Davíð.

Arnar Pálsson, 8.3.2010 kl. 09:49

Bæta við athugasemd

Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband