Hegða eineggja tvíburar sér eins?

Með öðrum orðum, munu tveir einstaklingar með sömu arfgerð hegða sér eins?

Auðvitað munu þeir ekki gera allt eins, lyfta kaffibolla á sömu sekúndu eða berja á puttann á sér í sama höggi.

Hvað ræður því hvernig einstaklingur við verðum?

Eru það atlætið, umhverfið, mótlætið eða samskiptin?

Eru það gen sem hafa áhrif á útlimi og andlit, persónuleika eða líkamlegan styrk?

Eða skiptir teningakast máli. Heppni eða óheppni, eftir því hvaða form tilviljunin tekur sem markar okkur fyrir lífstíð?

Ben de Bivort við Harvard Háskóla tilheyrir hópri ungra vísindamanna sem eru að takast á við slíkar spurningar. Hann notar hugmyndir þróunarfræðinnar og aðferðir sameindalíffræði og gerir tilraunir á ávaxtaflugum.

Ben mun halda erindi á vegum líffræðistofu Háskóla Íslands þriðjudaginn 13. mars nk. 

Erindið verður í Fróða, fyrirlestrasal Íslenskrar erfðagreiningar kl. 10:00

í stofu 131 í Öskju - náttúrufræðahúsi HÍ - aðgangur ókeypis og öllum heimill).

Hér fylgir titil erindis hans og tengill á ágrip þess.

The de Bivort lab in the Department of Organismic and Evolutionary Biology and at the Center for Brain Science at Harvard University.

"Intragenotypic variability and the origins of individuality"

Uppspretta einstaklingsins

Hvað ræður því hvernig einstaklingur við verðum?

Eru það atlætið, umhverfið, mótlætið eða samskiptin?

Eru það gen sem hafa áhrif á útlimi og andlit, persónuleika eða líkamlegan styrk?

Eða skiptir teningakast máli. Heppni eða óheppni, eftir því hvaða form tilviljunin tekur sem markar okkur fyrir lífstíð?

Einnig má spyrja, hegða eineggja tvíburar sér eins?

Með öðrum orðum, munu tveir einstaklingar með sömu arfgerð hegða sér eins?

Auðvitað munu þeir ekki gera allt eins, lyfta kaffibolla á sömu sekúndu eða berja á puttann á sér í sama höggi.

En óvíst er hversu mikil áhrif tilviljun og saga einstaklingsins hefur á atferli, hegðun og persónuleika?

Ben de Bivort við Harvard Háskóla tilheyrir hópri ungra vísindamanna sem eru að takast á við slíkar spurningar. Hann notar hugmyndir þróunarfræðinnar og aðferðir sameindalíffræði og gerir tilraunir á ávaxtaflugum.

Ben mun halda erindi á vegum líffræðistofu Háskóla Íslands þriðjudaginn 13. mars nk. 

Erindið verður í Fróða, fyrirlestrasal Íslenskrar erfðagreiningar kl. 10:00

í stofu 131 í Öskju - náttúrufræðahúsi HÍ - aðgangur ókeypis og öllum heimill).

Hér fylgir titil erindis hans og tengill á ágrip þess.

The de Bivort lab in the Department of Organismic and Evolutionary Biology and at the Center for Brain Science at Harvard University.

"Intragenotypic variability and the origins of individuality"

Viltu láta klóna dauðvona hundinn þinn?

Bændur, hestamenn og gæludýraeigendur vita að menn og dýr geta tengst sterkum böndum.

Af einhverjum ástæðum ná hundar, kettir og kannski hestar góðum tengslum við mannfólk. Að minnsta kosti þekki ég engan eiganda gullfiska eða snáka sem samtvinnast gæludýri sínu jafn innilega og margir þessum tegundum.

Hvað gerir maður þegar ástsælt gæludýr eða uppáhalds klárinn veikist og deyr?

Maður syrgir.

Og heldur áfram að lifa.

Þótt við dáumst að sterkum tilfinningalegum tengslum manns og dýrs, gerum við líka ráð fyrir að fólk komist yfir slíka sorg. Auðveldar en sá sem missir mennskan ástvin.

En ef þú átt kött eða hund í andarslitrunum, er boðið upp á mögulega leið til að svindla á dauðanum. Vilt þú láta klóna dauðvona hundinn þinn?

Fyrirtæki í Suður-Kóreu og Bandaríkjunum bjóða upp á katta og hunda klónunarþjónstu. Fyrir nokkrar milljónir króna taka þeir frumur úr (stundum dauðvona) hundi eða ketti og gera tilraun til að klóna viðkomandi, með samskonar aðferð og Dollý var klónuð. Klónun felur í sér að búa til nýjan einstakling með sömu erfðasamsetningu og annar einstaklingur.

Fyrirtækin leggja áherslu á að um tilraun sé að ræða, ekki er öruggt að hún takist.

Til að hún gangi upp þarf heillegar frumur úr gæludýrinu. Einnig þarf nokkur egg úr sömu tegund, kjarna eggjanna þarf að fjarlægja og láta frumurnar renna saman við þær. Ef kjarninn virkar nægileg vel og þroskun hefst eru kímblöðrur settar í leg staðgöngumæðra, sem þurfa að bera fóstrin alla meðgönguna.

Eins og gefur að skilja eru mörg skref á þessari leið og alls óvíst að hún heppnist í öllum tilfellum.

Þar sem þjónustan er frekar dýr hafa aðallega auðugir gæludýraeigendur nýtt sér hana. Nýlega bárust tíðindi af því að Barbra Streisand hefði látið klóna tík að nafninu Samantha, sem var henni ansi kær.

Klónunin heppnaðist, Barbra fékk tvær klónaðar tíkur sem hún nefndi Miss Scarlet og Miss Violet. Samkvæmt viðtali í dægurmálablaðinu Variety var Barbra undrandi á að hundarnir tveir væru ekki eins, sérstaklega ekki persónuleikar þeirra.

Duh, var hið augljósa svar. Þetta er "Ha, er tunglið ekki úr osti?" augnablik.

Eineggja tvíburar eru með sama erfðaefni, og eru því líkari en venjuleg systkyni, en ALDREI nákvæmlega eins*.

Eiginleikar lífvera eru tilkomnir vegna gena, umhverfis, samspils gena og umhverfis og líka tilviljunar. Tilviljun getur ráðið því að tveir einstaklingar með sömu gen verða ólíkir, sbr. eineggja tvíburana.

Klónar verða ekki eins og upprunalegi einstaklingurinn (faðirinn/móðurin).

Klónar verða ekki saman persónan.

Eins er ómögulegt að svindla á dauðanum með því að klóna sjálfan sig. Klóninn verður alltaf önnur manneskja, og ekkert endilega forskriftinni að sjálfum sér þakklát(ur)...

Ítarefni:

Klónun apa og apakóngur fortíðar

*Sama hversu oft bent er á þetta eina par tvíeggja tvíbura sem dó úr sama sjúkdómi sama daginn. Allir hinir eineggja tvíburarnir deyja á mismunandi dögum úr ólíkum sjúkdómum.

Hvernig rata taugar á áfangastað?

Við þroskun heilans og taugakerfisins þurfa taugarnar að tengjast saman, og tengjast við skynfærin. Taugar eru margar með langa síma, sem teygja sig um heilann, mænu eða vefi líkamans.

En hvernig rata taugar á áfangastað?

Sigríður R. Franzdóttir taugaþroskunarfræðingur rannsakar þetta í ávaxtaflugunni.

 

Augnbolli ávaxtaflugunnar myndast á lirfustigin og þurfa ljósnæmu frumurnar að tengjast við heilann.

Myndin er af augnbotni ávaxtaflugu, á vissu  þroskastigi. Í skálinni myndast ljósnæmu frumurnar, stoðfrumur eru rauðar og taugasímar bláir

Ljósnæmu frumur í botni disksins, þarf að tengja við heilan, og vaxa taugasímar í gegnum stilkinn (til vinstri) inn í heilann og á réttar stöðvar.

Hægt að fylgjast með eðlilegri þroskun með litun á frumum.

Hægt að kanna áhrif einstakra gena á ferlin, með því að kvekja á þeim á röngum stað (tíma) eða með því að óvirkja þau.

Þá er spurt hvort og þá hvernig taugaþroskunin raskast? Tengist augað rétt eða ekki?

Hægt að beita sömu aðferðum til að rannsaka þroskun, lífeðlisfræði, atferli og líffræði sjúkdóma.

Sameindalíffræði mikið notuð til að rannsaka sjúkdóma, faraldra og öldrun.

Rannsókn þessi og margar aðrar á líffræðí Íslands, starfsemi fruma, þroskunar, vistkerfum og sjúkdómum verða kynntar á Háskóladeginum 3. mars 2018.

Askja náttúrufræðihús HÍ 12:00-16:00, allir velkomnir.

Ítarefni:

Franzdóttir SR, Engelen D, Yuva-Aydemir Y, Schmidt I, Aho A, Klämbt C. Switch in FGF signalling initiates glial differentiation in the Drosophila eye. Nature. 2009 Aug 6;460(7256):758-61. doi: 10.1038/nature08167.

 

Hvernig verða tegundir til?

Jörðin er full af ólíkum lífverum.

 

En hvernig urðu hinar ólíku tegundir til?

Er mögulegt að sveiganleiki þroskunar auðveldi þróun tegundanna?

Í Þingvallavatni eru fjögur afbrigði bleikju, murta, dvergbleikja, kuðungableikja og sílableikja. Þau eru ólík í útliti, stærð og lífsháttum.

Merkilegast er að þau hafa þróast á um 10.000 árum, frá lokum síðustu ísaldar.

 

Að auki hafa dvergbleikjur áþekkar þeim sem finnst í Þingvallavatni þróast endurtekið innan Íslands. Það er nokkurskonar náttúruleg tilraun í þróunarfræði.

Með því að beita aðferðum sameindaerfðafræði er hægt að kanna ferla sem tengjast muninum á afbrigðunum og aðlögun þeirra að umhverfi sínu.

 

Þetta er mikilvægt því ALLAR lífverur þróast, og með svona rannsóknum er hægt að skilja krafta þróunar og samspil tilviljana og náttúrulegs vals.

 

Nýleg rannsókn á þremur afbrigðum, murtu (PL), dvergbleikju (SB) og kuðungableikju (LB) sýnir að þroskun þeirra er ólík, jafnvel fyrir klak. Þetta fannst með því að skoða tjáningu tugþúsunda gena í fiskafóstrum, sem sýndi að rúmlega 2000 gen virka ólíkt milli afbrigðanna.

Rannsókn þessi og margar aðrar á líffræðí Íslands, starfsemi fruma, þroskunar, vistkerfum og sjúkdómum verða kynntar á Háskóladeginum 3. mars 2018.

Askja náttúrufræðihús HÍ 12:00-16:00, allir velkomnir.

Ítarefni:

Guðbrandsson J, Franzdóttir SR, Kristjánsson BK, Ahi EP, Maier VH, Kapralova KH, Snorrason SS, Jónsson ZO, Pálsson A. (2018) Differential gene expression during early development in recently evolved and sympatric Arctic charr morphs. PeerJ 6:e4345 https://doi.org/10.7717/peerj.4345

 

Háskóladagurinn 3. mars, opnar tilraunastofur

Síðustu ár hefur líffræðin opnað tilraunastofur í Öskju - náttúrufræðihúsi Háskóla Íslands á Háskóladeginum.

Við kynnum BS nám í líffræði og BS nám í sameindalíffræði og lífefnafræði í samstarfi við Raunvísindadeild HÍ.

 

 

Staður og stund: 12 til 16 þann 3. mars í Öskju - Náttúrufræðihúsi HÍ.

Tilraunastofur verða opnar gestum. Hægt verður að fræðast um viðfangsefni líffræði, sameindalíffræði og lífefnafræði. Til dæmis

Hvernig er hægt að klóna gen?

Hvernig er hægt að klóna lífverur?

Býr drápseðli í DNA?

Hvernig breytist vistkerfi hafsins við hlýnun jarðar?

Hvað eru mörg gen í jarðarberjum?

Hvernig lifa örverur í heitum hverum?

Hver er munurinn á höfuðkúpu mannsins og Neanderdalsmannsins

Hvernig er lífsferill þorskins?

Hvers vegna fylltis Kolgrafafjörður af síld?

Hvernig getum við skoðað virkni allra gena mannsins í frumum?

Hvernig vaxa tennur hákarla? 

Hvers vegna þykist blóm vera hræ?

Nemendur og kennarar í líffræði, lífefnafræði og sameindalíffræði verða til taks og útskýra uppbyggingu námsins, helstu áherslur og framtíðarmöguleika að námi loknu.

Mynd 1. Fannar Þeyr Guðmundsson - tekin í Eyjafirði við rannsóknir. Mynd 2. Arnarungi, mynd tók Róbert A. Stefánsson - forstöðumaður Náttúrustofu Vesturlands. Mynd 3. T. rex eðlan Sue í Field museum í Chicago. Mynd 4. Aristolochia gigantea, tekin í grasagarðinum í Graz. Mynd 5. Genatjáning í fóstrum ávaxtaflugunar á ~3 klst. þroskunar - úr grein Lott og félaga 2007 í PNAS.

Kynæxlun í deiglunni, og Mollý ryðst inn

Af hverju stunda lífverur kynæxlun?

Á þriðjudaginn las ég glósur um kynjamun, kynfæri, sæði og egg, kynákvörðun og gen, eggbú og sæðisskóflur. Um var að ræða námsefni í Háskóla Íslands.

Stærsta viðfangsefnið var ráðgátan um kynæxlun.

Margt bendir til að kynæxlun sé verri kostur en kynlaus æxlun.

1) Lífverur sem stunda kynæxlun ná bara að senda helming erfðaefnis síns í hvert afkvæmi, verur sem stunda kynlausa æxlun senda afrit af öllu sínu erfðaefni í hvert afkvæmi.

Um ræðir helmings mun í hæfni. Þróunarfræðin sýnir að smávægilegur munur í hæfni sé hráefni fyrir náttúrulegt val. Hvers vegna í ósköpunum burðast flestir heilkjörnungar með kynæxlun, sem er helmingi lélegri en kynlaus æxlun? Sjá t.d. mynd Snæbjarnar Pálssonar úr bókinni Arfleifð Darwins.

Tvö önnur atriði mæla einnig gegn kynæxlun.

2) Það þarf bara einn einstakling fyrir kynlausa æxlun á meðan lífverur sem stunda kynæxlun þurfa að finna maka og allt það vesen.

3) Lífverur sem stunda kynæxlun eru berskjaldaðar fyrir kynsjúkdómum (og öðrum sýklum eins og t.d. stökklum).

Ein af ráðgátum líffræðinnar er, hvers vegna er kynæxlun svona algeng?

Margir hafa tekist á við þessa ráðgátu, en John Maynard Smith gerði henni sérstaklega góð skil í bók sinni um þróun kynæxlunar (The evolution of sex) sem kom út 1978. Enska orðið fyrir kynæxlun (sex) þýðir einnig kynlíf sem opnar á tvíræðni sem fólk elskar.

Svarið við ráðgátunni er kynæxlun hraðar þróun.

Kynæxlun stokkar upp samsetningar gena. Þannig að afkomendur verða örugglega ekki eins og foreldrarnir, heldur ólík tilbrigði við sama stef. Kynæxlunin endurraðar erfðaefni og getur gefið nýjar og góðar samsetningar gena. Þetta er sérstaklega heppilegt í síbreytilegu umhverfi.

Því er kynæxlun ríkjandi æxlunarform meðal fjölfrumunga. Kynlaus æxlun finnst meðal dýra og plantna, en tegundir sem nota eingöngu kynlausa æxlun, endast ekki lengi í þróun. Með öðrum orðum, ef þú stundar kynlausa æxlun, þá eru meiri líkur á að tegundin þín deyi út.

Þetta hljómar eins og áfellisdómur predikarans - sjálfsfrjóvgun er ekki guði þóknanleg!

Kynlaus æxlun leiðir til uppsöfnunar skaðlegra stökkbreytinga. Oft er talað um hömluhjól Mullers. Hömluhjól virka þannig að þau geta bara snúist í eina átt. Hver kynlaus stofn mun bara geta safnað upp fleiri skaðlegum stökkbreytingum, sem munu á endanum leiða til útdauða þeirra.*

Í dýraríkinu víkja nokkrir hópar lífvera sér undan reglunni. Áður fjölluðum við um Bdelloid hjóldýr, sem hafa viðhaldist í 40 milljón ár og þróast í margar ólíkar tegundir. Leyndarmál þeirra virðist vera hæfileiki þeirra til að taka upp gen úr umhverfi sínu, og gera að sínum (sjá ítarefni).

Meðal hryggdýra virðist kynlaus æxlun alls ekki virka, með einni undantekningu. Fiskar af tegundinni Amazon Molly fjölga sér kynlaust, með n.k. meyfæðingum. Tegundin virðist hafa orðið til fyrir um 100.000 árum, sem er umtalsverður þróunarlegur tími með hliðsjón af því að tegundin fjölgar sér 5 sinnum á ári.

Þroskun þeirra er reyndar all athyglisverð. Fiskarnir (þeir eru allir kvenkyns) búa til egg og hrygna þeim, en þau þurfa síðan að komast í tæri við sæði annara Mollýfiska til að virkjast. Almennt séð skaffa sæðisfrumur ekki bara erfðaefni, heldur þurfa þær einnig að virkja eggið til að þroskun hefjist.

En hvernig geta Amazon Mollý fiskarnir komist upp með kynlausa æxlun í 500.000 kynslóðir?

Nýleg rannsókn á erfðamengi tegundarinnar bendir til að sérstakur uppruni þeirra skipti mestu máli. Tegundin varð til sem blendingur tveggja annara tegunda. Hún er því n.k. varanlega arfblendin yfir allt erfðamengi sitt, sem gæti útskýrt hvers vegna hún getur hulið eða bælt áhrif skaðlegra stökkbreytinga.

En það er samt engin ástæða fyrir aðra fiska eða hryggdýr á landi sem kunna að lesa að fikta í svona löguðu. Eins og stendur í handsprengjubæklingnum, ekki prufa þetta heima.

Ítarefni:

* Uppsöfnun skaðlegra stökkbreytinga er líka vandamál í kynæxlandi lífverum, sérstaklega ef stofnar þeirra verða mjög litlir, sbr. loðfílana á Wrangel eyju.

Arnar Pálsson. „Er rétt að loðfílar hafi verið erfðafræðilega úrkynjaðir og var útdauði þeirra óhjákvæmilegur?“ Vísindavefurinn, 6. apríl 2017.

Mynd af Amazon Molly fiski https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=174219

Arnar Pálsson 2016 Klónar í Háskóla Íslands

Arnar Pálsson 18. desember 2008 40 milljón ár án kynæxlunar

PBS vefsíða um þróun og kynæxlun

Jonathan Ball 13. feb. 2018 BBC Amazon fish challenges mutation idea

Þorskur í þúsund ár

Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir líffræðingur og forstöðumaður Rannsóknaseturs Háskóla Íslands á Vestfjörðum heldur erindi undir heitinu „Þorskur í þúsund ár: vistfræði sjávar byggð á fornum þorskbeinum“.

 

26. febrúar kl. 17:15, stofu 132 í Öskju, húsi náttúruvísinda við Háskóla Íslands.

Ágrip af erindi:

 

„Við fornleifauppgröft á fornum íslenskum verstöðvum hefur fundist mikið magn fiskibeina, aðallega þorskbein. Í mörgum tilfellum eru elstu mannvistarlög verstöðvanna aldursgreind til fyrstu alda eftir landnám. Á síðustu fimm árum hafa sérfræðingar við Rannsóknasetur Háskóla Íslands á Vestfjörðum, í samstarfi við fjölda annarra vísindamanna, stundað þverfræðilegar rannsóknir á þessum beinum og öðrum fornleifafræðilegum efnivið frá verstöðvunum. Markmið rannsóknanna er að kortleggja breytileika í þorskstofninum og reyna að meta hvort loftslagsbreytingar og/eða veiðiálag hafi hvatað mögulegar breytingar á þorskinum á sögulegum tíma. Líffræðilegar rannsóknir á fornleifafræðilegum efnivið gefa ómetanleg tækifæri til að skilja breytingar á vistkerfi sjávar og fiskistofnum í kjölfar umhverfisbreytinga og aukinnar nýtingar fiskistofna. Þannig má kortleggja náttúrulegt, eða ósnert, vistkerfi sjávar sem er grunnur þess að meta umhverfisáhrif í nútíma.

 

Í þessum fyrirlestri mun Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir draga saman þær vistfræðilegu niðurstöður sem þegar liggja fyrir úr verkefninu, t.d. greiningar á erfðasamsetningu, metla á fæðuvist með stöðugum efnasamsætum og rannsóknir á þorskkvörnum til að meta aldur, vöxt og tíðni vistgerða, þ.e. far- og staðbundinna þorska. Niðurstöðurnar benda til þess að breytingar hafi orðið á vistfræðilegum þáttum þorskstofnsins á tveimur tímabilum, annarsvegar á „litlu ísöld“, en það var líka tímabil mikillar aukningar í veiðiálagi, og í nútíma. Að lokum mun Guðbjörg Ásta setja niðurstöður um fornvistfræði þorsksins í samhengi við þorskveiðar Íslendinga, þróun verstöðva og upphaf fiskveiðisamfélagsins.“

Dr. Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir er líffræðingur og forstöðumaður Rannsóknaseturs Háskóla Íslands á Vestfjörðum. Guðbjörg Ásta lauk PhD námi frá Háskólanum í St Andrews í Skotlandi árið 2005 og hefur síðan stundað rannsóknir á tilurð og viðhaldi líffræðilegs fjölbreytileika. Á síðustu árum hafa rannsóknir Guðbjargar Ástu í auknum mæli beinst að kortlagningu og áhrifum á líffræðilegan breytileika nytjastofna sjávar; í því augnamiði að auka þekkingu til viðhalds og verndunar stofnanna.

 

Sjá nánar á vef HÍN (http://www.hin.is/)

 

Áhrif foreldra á afkvæmi með genum og umhverfi

Enn lifir sú meinloka að erfðir og umhverfi hafi aðskilin áhrif á eiginleika fólk og annarra lífvera. Gen hafa áhrif á svipfar okkar, en áhrifin eru háð umhverfinu sem við þroskumst og lifum í. Eins hafa umhverfisþættir ólík áhrif á fólk, eftir því hvaða erfðasamsetningu það hefur.

En hvers vegna lifir þessi tvíhyggja, um erfðir eða umhverfi? Ein ástæða er löngun mannshugans til að flokka og aðgreina hluti. Hún veldur því að við sjáum ekki veruleikann, samofna flókna heild sem til dæmis mótar eiginleika lífvera.

Erfðafræðingar hafa vitað frá þriðja áratugi síðustu aldar að áhrif gena velta á umhverfi. Við höfum einnig vitað að framlag erfða og umhverfis er mjög misjafnt eftir eiginleikum. Þetta framlag er metið með stærð sem kallast arfgengi (e. heritability). Mat á arfgengi er gert fyrir hóp lífvera, t.d. íslendinga eða ávaxtaflugur í Kansas. Matið byggir á því að heildarbreytileiki eiginleika í stofni er mætldu og svo er kannað hversu stórt framlag erfðaþáttsins er, sem hlutfall af heild. Arfgengi hleypur frá 0 og upp í 1. Sumir þættir, t.d. fingraför og vænglögun, eru með hátt arfgengi (0,7-0,9), en aðrir eiginleikar eins og frjósemi með næstum ekkert (0,01). Aðrir þættir sem útskýra breytileika í stofni eru umhverfi og tilviljun.

Arfgengi metur heildarframlag gena til einhvers eiginleika í tilteknum stofni, við þær umhverfisaðstæður sem stofninn lifir við. Ef við gætum metið arfgengi hæðar Íslendinga á sturlungaöld, þá er ólíklegt að það sé það sama og í nútímanum. Afleiðingin er sú að genin sem höfðu áhrif á hæð á sturlungaöld eru ekki endilega þau sömu og hafa áhrif á hæð í dag.

Við fáum fleira en gen frá foreldrum okkar. Foreldraáhrif hafa líka verið þekkt í meira en hálfa öld. Þau birtast þannig að foreldrar skaffa afkvæmum eitthvað til vaxtar, þroska og viðgangs. Augljósust eru móðuráhrif, t.d. með forða sem lagður er í egg eða næringu sem flyst um fylgju. Mæður leggja einnig í eggin efni sem nýtast fóstrum í þroska. Hjá mörgum dýrategundum er umönnun nauðsynleg til að ungviði komist á legg og standi sig vel í lífinu. Vitanlega mótast ólíkar gerðir foreldraáhrifa af tilstuðlan og samspili gena og umhverfis.

Kveikjan að pistlinu var ritstjórnargrein eftir Kjartan Hreinn Njálsson í Fréttablaði dagsins Erfðauppeldi

Notkun erfðaupplýsinga í krabbameinsmeðferð

Samtök um krabbameinsrannsóknir á Íslandi standa fyrir málþingi um  notkun erfðaupplýsinga í krabbameinsmeðferð, fimmtudaginn 15. febrúar í Hringsal LSH.

Dagskrá:

16:30     Ekki bara BRCA. Vigdís Stefánsdóttir - Erfðaráðgjafi á LSH

17:00     Upplýsingagjöf til þátttakenda í vísindarannsóknum. Kristján Erlendsson – Formaður Vísindasiðanefndar

17:30     Sjaldgæfir sjúkdómar og krabbamein: nýlegar framfarir og næstu skref - Hans Tómas Björnsson - Barnalæknir og aðjúnkt við Læknadeild HÍ

18:00       Gallað gen – arfberi. Íris Ólöf Sigurjónsdóttir – Frá BRAKKA, samtökum BRCA arfbera